بررسی معرفت شهودی در مثنوی مولانا

چکیده:
جان در تعالی و کمال جویی نیازمند معرفتی است که وی را دگرگون سازد، از این رو شناختی که حاصل معرفت های حسی و عقلانی باشد، در درک معرفت شهودی ناقص شمرده می شوند. در نگاه مولوی معرفت حسی مقدم بر سایر معرفت هاست زیرا شناخت مستلزم داشتن تصورهای ذهنی است. اما این معرفت حسی در مرتبه شهود قادر نیست که تجلیات حق را درک نماید. فهم تجلیات حق مستلزم بهره مندی از حواس باطنی است. حواس ظاهری به واسطه تکیه بر عقل نظری که یکی از نتایج آن عقل بحثی است، راهی به مرتبه شهود نخواهد داشت. این عقل دمادم در معرض پندار و خیال است. از این رو مقید در محدوده خویش است و راهی به تکامل ندارد. عقل ایمانی، عقلی یقین آور است که در درک تجلیات حق دچار زوال نمی شود. این عقل تدبیر امور باطنی می کند ولی در شناخت واقعی خداوند ناتوان است. مولانا معتقد است که هر دو عقل بحثی و ایمانی برای کمال آدمی لازم است اما هرکدام در محدوده خود کارآمد هستند. عقلی که در مثنوی بدان اشاره دارد، عقلی کشفی و لدنی است که معقول حاضر است و نیازمند استدلال ندارد. و همین عقل است که استعداد تکامل به مرتبه نفس مطمئنه را داراست. جان در تعالی به معرفت شهودی نیازمند عواملی است که به قرب الهی نایل گردد. این عوامل اگر چه در مثنوی از کمیت بالایی برخوردار است. ولی به منظور پرهیز از اطاله کلام به بخشی از آن جمله: شناخت و بینش، ریاضت، تزکیه نفس، ذکر، مراقبه، تهجد و مقام رضا بسنده می نماییم.
زبان:
فارسی
در صفحه:
17
لینک کوتاه:
magiran.com/p1170592 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!