ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد در مخلوط هایی از سه توده (سبزوار، کلات، کاشمر) کنجد Sesamum indicum L.))

به منظور بررسی عملکرد و اجزای عملکرد کشت مخلوط سه توده کنجد (سبزوار، کاشمر و کلات) به صورت مخلوط ردیفی، آزمایشی در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. این آزمایش به صورت بلوکهای کامل تصادفی با 6 تیمار در 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص توده های مورد بررسی (1: سبزوار، 2: کلات و 3: کاشمر) و کشت مخلوط این توده ها شامل 1: سبزوار با کلات، 2: سبزوار با کاشمر و 3: کاشمر با کلات بود. توده های کنجد به صورت خطی در دو طرف پشته کشت شدند، بطوریکه در کشت مخلوط آن ها، این توده ها در خطوط جدا بر روی یک پشته قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار صفات اندازه گیری شده از قبیل عملکرد دانه و بیولوژیک، تعداد کپسول در ساقه اصلی و شاخه ها، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه به ترتیب در تیمارهای کشت مخلوط توده های سبزوار با کاشمر و کشت خالص توده کلات به دست آمد. به طور کلی توده سبزوار در مخلوط با سایر توده ها عملکرد کل را افزایش داد و توده های کاشمر و کلات نیز در مخلوط با توده سبزوار تحت تاثیر اثرات مثبت کشت مخلوط قرار گرفتند، به طوری که این توده ها در مقایسه با کشت خالص خود برتری معنی داری را از نظر مقدار صفات مورد بررسی نشان دادند. همچنین دو توده کاشمر و کلات در مخلوط با یکدیگر عملکرد مخلوط را کاهش دادند، بطوریکه در بیشتر صفات مورد بررسی نسبت به کشت خالص خود کاهش معنی داری را نشان دادند. از نظر نسبت برابری زمین نیز مخلوط سبزوار با کاشمر بیشترین مقدار (14/1) و مخلوط توده های کلات با کاشمر کمترین مقدار (93/0) را داشت. بنابراین در شرایط آب و هوایی دشت مشهد کشت مخلوط کنجد سبزوار با کاشمر را میتوان به منظور رسیدن عملکرد بالای دانه توصیه کرد.