پهنه بندی شدت خشکی در ایران با استفاده از مدل تبخیر و تعرق هارگریوز سامانی بر مبنای توپوگرافی رقومی DEM

در مناطق خشک به علت دوری از منابع رطوبت و دریافت تابش بیشتر، میزان تبخیر و تعرق، بیشتر از بارندگی سالانه است؛ لذا میزان تبخیر و تعرق، می تواند شاخص خوبی برای برآورد شدت خشکی یک منطقه باشد. از آنجا که بسیاری از پارامترهای اقلیمی لازم برای محاسبه شدت تبخیر و تعرق به وسیله سایر روش ها در بسیاری از ایستگاه های سینوپتیک ایران، ثبت نمی گردد و نتایج بسیاری از پژوهش ها، بیانگر خطای کمتر در روش هارگریوز- سامانی می باشد، از این روش برای ارزیابی تبخیر و تعرق برای 48 ایستگاه سینوپتیک کشور استفاده شد. در گام بعدی، تحلیل فضایی توزیع مکانی نتایج حاصله بر مبنای توپوگرافی رقومی DEM در محیط GIS به منظور تولید نقشه های شدت تبخیر و تعرق انجام و در پایان به تلفیق یافته-ها برای تولید نقشه پهنه بندی، شدت خشکی ایران اقدام شد. نتایج نشان داد که در مقیاس فصلی و ماهانه، شدت تبخیر و تعرق، انطباق قابل قبولی با سیستم ها و توده های هوای حاکم بر ایران در طی فصول مختلف سال، نشان می دهد. تلفیق نقشه های تولید شده تبخیر و تعرق به روش هارگریوز- سامانی برای میانگین 12 ماه در طی دوره آماری 30 ساله، نشان دهنده قرارگیری تمامی قلمرو ایران در شرایط اقلیمی خشک است؛ چرا که حداقل در طی سه ماه از سال، میزان بارش در همه نقاط ایران از میزان تبخیر و تعرق کمتر بوده است. بر این اساس، شدت خشکی محاسبه شده برای سواحل شمالی و جنوبی کشور و هم چنین برای فلات مرکزی، البته با شدت بیشتری، صدق می کند.