استفاده از رویکرد مجوزهای قابل تجارت در حفظ تنوع زیستی رودخانه لنگرود مطالعه موردی ماهی شاه کولی

رویکرد مجوزهای قابل تجارت در حفظ تنوع زیستی هنوز به صورت عملی در ایران اجرا نشده است و این مطالعه در پی توجه به این رویکرد در کشور می باشد. در این مقاله، با توجه به جریان یک طرفه آب رودخانه لنگرود، از نظریه تجارت آلودگی و سیستم نسبت – تجارت (TRS)و رابطه استریتر- فلپس استفاده شده است. کارایی مدل پیشنهادی با استفاده از اطلاعات کمی و کیفی رودخانه لنگرود واقع در شهرستان لنگرود در استان گیلان ارزیابی شده است. این مطالعه نشان داد که اجرای برنامه تجارت آلودگی بین واحدهای صنعتی آلاینده رودخانه شامل کشتارگاه سنتی دام و واحد دباغی در حفظ تنوع زیستی موثر می باشد. خرید و فروش مجوزها به قیمت توافقی برابر 20میلیون ریال (2012) به ازای هر تن با آلودگی تعیین شد. قبل از اجرای برنامه تجارت آلودگی، میزان جمعیت ماهی شاه کولی در رودخانه لنگرود در سال 1391 نسبت به سال 1386، از 405هزار قطعه به 66هزار قطعه رسیده که 71/83درصد کاهش نشان می دهد. میزان اکسیژن محلول (DO) در رودخانه قبل از اجرای رویکرد مجوزهای قابل تجارت به علت ورود فاضلاب واحد دباغی صفر بود و سبب مرگ و میر ماهی شاه کولی می شد. با اجرای رویکرد به شکل شبیه سازی شده، میزان اکسیژن محلول (DO) در آب رودخانه لنگرود به یک میلی گرم بر لیتر (mg/l) رسیده، که برای حفظ تنوع زیستی در مسیر این رودخانه مناسب می باشد.