تحلیل محتوایی جایگاه توسعه پایدار روستایی در برنامه های بعد از انقلاب اسلامی

تغییر در محیط درونی و بیرونی، به ویژه در عرصه های جهانی ما نند جهانی شدن، همواره جامعه ی اطلاعاتی و جوامع روستایی را با تهدیدها یا فرص تهایی روبه رو می کند. به همین دلیل تدوین برنامه های مناسب و براساس اصول توسعه ی پایدار، می تواند یکی از راهکارهای اساسی و موثر در این زمینه باشد. در این چارچوب ارزیابی جایگاه برنامه ریزی روستایی در برنامه های ملی، بر اساس اصول توسعه ی پایدار و عدالت مکانی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیطی در پهنه ی ملی، برای مدیریت و برنامه ریزی توسعه ی پایدار روستایی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. بر این اساس، در این نوشتار تلاش شد تا با روش شناسی تحلیلی توصیفی، ابتدا اصول و مبانی نظری برنامه ریزی توسعه ی پایدار روستایی و شاخص های آن استخراج و به منزله ی معیارهای تحلیل محتوایی برنامه های توسعه بعد از انقلاب، در چارچوب قرار گیرد. سپس پرسش نامه ای طراحی و در اختیار EFQM مدل ارزیابی تعالی سازمانی خبرگان و متخصصان حوزه ی برنامه ریزی و توسعه ی روستایی قرار گرفت که از مجموع 30 پرسش نامه، 14 مورد از آنها مبنای تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده از تحلی لها نشان داد که با وجود افزایش سطح توجه به توسعه ی پایدار روستایی در برنامه های بعد از انقلاب که بیشترین آن در برنامه ی چهارم توسعه مشاهده می شود، اما این توجه بر اساس ساختار مدل تعالی سازمانی، در تمام ابعاد پایین تر از میانگین است و نشان می دهد که در برنامه ها، عناصر توانمندساز در باور خط مشیگذاران و برنامهریزان برای نهادینه کردن پایداری به درستی شناخته نشده است و مدیریت اجرایی از ظرفیت لازم برای اجرای پایداری برخوردار نیست.