مقایسه دو روش تصمیم گیری AHP و Fuzzy-AHP در مکان یابی اولیه سدهای زیرزمینی در منطقه طالقان

در دهه های اخیر حفر چاه های ژرف و نیمه ژرف به تدریج جایگزین قنات ها شد که در کنار مزیت های نسبی، با آثار زیست محیطی فراوانی مانند افت سطح آب زیرزمینی و ایجاد فرونشست برای بیشتر مناطق بهره برداری همراه است. به تازگی مطالعاتی به منظور جایگزینی سدهای زیرزمینی به جای سدهای متوسط و کوچک برای ذخیره سازی و استفاده بهینه از آب و کاهش اثرات زیست محیطی صورت گرفته است. مکان یابی سدهای زیرزمینی، فرایند کاملا«پیچیده ای است و عوامل زمین شناسی، زمین ریخت شناسی و آب شناسی نقش تعیین کننده ای دارند. تعیین نقش و اهمیت متغیرهای مورد اشاره مبتنی بر نظرات گروه های کارشناسی است و معمولا» این اهمیت در قالب متغیرهای زبانی بیان می شود. فرایند تحلیل سلسله مراتبی، امکان استفاده از متغیرهای زبانی در کنار متغیرهای کمی را دارد و اساسا«مبتنی بر نظرات کارشناسی است. در سال های اخیر به منظور افزایش قابلیت روش AHP، این روش با روش فازی پیاده سازی شده و در قالب الگوریتم Fuzzy-AHP ارائه شده است. در این نوشتار، از دو روش AHP و Fuzzy-AHP در تعیین مناطق مناسب برای سدهای زیرزمینی استفاده شد. برای پیاده سازی روش Fuzzy-AHP از روش باکلی و بونیسون استفاده شد و برای غیرفازی کردن مقادیر مطلوبیت فازی، روش yager به کار گرفته شد. از مجموع 56 نقطه خروجی زیرحوضه ها در روش AHP 26 نقطه و در روش FUZZY-AHP 15 نقطه با مناطق مناسب و قابل دسترس، همپوشانی داشتند. نتایج نشان داد که روش Fuzzy-AHP انعطاف پذیری بیشتر و قابلیت بالاتری در تعیین مناطق مناسب سد دارد.