اثر نوسان اطلس شمالی بر الگوی غالب وردایی ارتفاع ژئوپتانسیلی در منطقه مدیترانه با استفاده از تابع های متعامد تجربی

نوسان اطلس شمالی (NAO) به منزله یکی از مهم ترین عوامل وردایی سالانه گردش کلی جو در نیمکره شمالی شناخته می شود. در این تحقیق با استفاده از تابع های متعامد تجربی (EOF) به بررسی وردایی ارتفاع ژئوپتانسیلی ترازهای 1000 و 500 هکتوپاسکال در دوره 1948-2005 برای فصل زمستان در منطقه دریای مدیترانه و جنوب غرب آسیا با استفاده از داده های NCEP/NCAR پرداخته شده است. نتایج نشان داد که 8/32 و 2/16درصد از کل واریانس ارتفاع تراز 1000 هکتوپاسکال به ترتیب ناشی از مد های شماره یک و دو است و اولین مد استخراجی برای منطقه الگوی نوسان شمالگان (AO) را نشان می دهد. دو مد اول وردایی ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال به ترتیب دارای 24 و 4/21 درصد واریانس هستند که اولین مد الگوی نوسان شرق اطلس- غرب روسیه را نشان می دهد. در ادامه ماه های با مقادیر بحرانی نمایه مثبت و منفی نوسان اطلس شمالی مشخص شد و تابع های متعامد تجربی برای این ماه ها به طور جداگانه محاسبه و استخراج شده است. ماه های بحرانی فاز منفی NAO شامل 33 ماه و مدهای استخراج شده برای این ماه ها برای ارتفاع تراز 1000 هکتوپاسکال به ترتیب شامل 35 و 20 درصد از کل واریانس است. برای این فاز مدهای اول و دوم وردایی ارتفاع تراز 500 هکتوپاسکال در منطقه مدیترانه به ترتیب دارای 5/31 و 17 درصد واریانس هستند. ماه های بحرانی فاز مثبت NAO نیز شامل 29 ماه و مدهای استخراجی برای ارتفاع تراز 1000 و 500 هکتوپاسکال به ترتیب دارای 4/31، 5/23 و 29/17 درصد از کل واریانس است.