بررسی نحوه تعیین دیه در مصدومین منتهی به زندگی نباتی از دیدگاه قضات و پزشکان قانونی

زندگی نباتی وضعیتی است که در آن فرد به علت آسیب (مرگ) سلول های قشر مغز قادر به اداره ی فعالیت های غیرارادی خود نیست. این وضعیت با مرگ مغزی و کما دارای تفاوت های اساسی است. از نظر پزشکی، سلول های مرده قشر مغز بازگشت نخواهند کرد. اما درعین حال با سالم بودن ساقه مغز، سیستم خون رسانی، تنفس، گوارش و امثال آنها به کار خود ادامه داده و فرد ممکن است حتی بدون دستگاه های تنفسی سال ها در این نوع از حیات بسر برد. دشواری نگهداری این افراد و برگشت ناپذیر بودن فعالیت های قشر مغزی آنها ابهامات زیادی را برای پزشکان وحقوق دانان به وجود آورده است. این ابهامات اختلاف رویه های محاکم را نیز در پی داشته است. از آنجا که علاوه بر آسیب به قشر مغز، تمام یا برخی از اعضا و حواس این افراد نیز دچار آسیب می شوند، در تعیین دیه ایشان اختلافات بسیاری بروز نموده است برخی از فقها دیه ی چنین افراد را شامل دیه ی کامل برای عقل و هریک از حواس دانسته اند در مقابل نظریات دیگری ابراز گردیده و امکان دریافت خسارات مازاد بر دیه نیز منتفی نگردیده است. لذا این پژوهش با هدف بررسی ضررورت تعیین دیات متعدد در مصدومین منتهی به مرگ قشر مغز انجام شد و برای رسیدن به هدف پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته ای با گزینه های متعدد استفاده شد.
جامعه پژوهش شامل قضات دادگستری اصفهان (برابر با 30 نفر) و همچنین پزشکان قانونی شاغل در اداره کل پزشکی قانونی اصفهان (برابر با 61 نفر) و حجم نمونه را 60 نفر شامل30 نفر از قضات و 30 نفر از پزشکان قانونی تشکیل دادند. تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی صورت گرفته است. در سطح آمار توصیفی با استفاده از شاخص های آماری، نظیر فراوانی و درصد معتبر به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده و در سطح آمار استنباطی، آزمون مجذور کای مورد استفاده قرار گرفته و انجام عملیات آماری مذکور به وسیله نرم افزار SPSS ویرایش 19 صورت گرفته است.
نتایج پژوهش نشان می دهد که مناسب تر است در عوض تعیین دیات متعدد، برای هریک از مصدومین منتهی به زندگی نباتی یک دیه تعیین گردد و در جهت جبران سایر خسارات، از جمله هزینه های درمانی و نگهداری بتوان دولت یا بیمه را، اعم از اینکه یکی از آنها به تنهایی یا به صورت مشارکتی در این امر دخیل نمود و به همراه فرد خاطی مسوول جبران خسارت دانست.