تحولات هیات های زنانه تهرانی پس از انقلاب اسلامی ایران

هیات ها در وهله اول فضایی قدسی محسوب می شوند که حضور در آنها واجد کارکردهای چندگانه ای برای مشارکت-کنندگان است، اما در کنار این وجه قدسی، می توان کارکردهایی اجتماعی نیز برای آن ها متصور شد. یکی از ویژگی های هیاتهای مذهبی، به عنوان مهمترین کانون برای انجام مناسک مذهبی، آمیختگی آن با حیات اجتماعی فرهنگی و اخلاقی مومنان است، از این رو ابزار مهمی در جهت بازنمایی حیات مذهبی فرهنگی و حتی اقتصادی آنان به شمار می-رود. وقوع انقلاب اسلامی آغاز تحول نگرشی و سبک زندگی در میان مردم بوده که فهم آنان از عناصر اصلی مناسک دینی و عزاداری را متحول و خود این مناسک را با تغییرات محتوایی و صوری بسیاری مواجه نموده است، به گونه ای که از اواخر دهه 70 اشکال جدید هیات های دینی و مداحی گسترش یافتند که ساختار و عناصر هویتی آنها با انواع سنتی تفاوت بسیار دارد. دراین پژوهش با استفاده از روش کیفی، به بررسی جلسات مذهبی زنانه اعم از جشنها و عزاداری ها و جلسات قران پرداخته ایم و روند تغییر این جلسات را در دوران بعد از انقلاب تا کنون مورد تحقیق قرار داده ایم. حاصل این بررسی عبارت است از اینکه تعداد جلسات عزاداری زنانه کمتر شده، ولی تعداد جشنها به نسبت گذشته در مقایسه با عزاداری ها افزایش یافته است، همچنین مباحث معرفتی بیشتر از احکام در این مجالس مطرح می شود؛ در ضمن جوانان کمتری نسبت به گذشته در این مجالس شرکت می کنند. در این میان ورود مدرنیسم به ایران و همچنین بعضی سیاستهای دولتی اثر گذار بوده اند.