تاثیر کم آبیاری (با استفاده از سیستم آبیاری قطره ای) بر اجزاء عملکرد و کارایی مصرف آب پنبه

کاهش مصرف آب دردوره های خشک سالی از طریق کم آبیاری امکان پذیر است. کم آبیاری روشی مطرح در مدیریت آبیاری برای صرفه جویی در مقدار مصرفی آب آبیاری بدون وارد کردن خسارت شدید به گیاه می باشد. در سال 1389 به منظور بررسی تاثیر کم آبیاری بر اجزاء عملکرد و کارایی مصرف آب پنبه با استفاده از سیستم آبیاری قطره ای، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی ارزوئیه (وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان) اجرا گردید. در این آزمایش آب مصرفی در سه سطح (100= 1I، 80= 2I و 60= 3I درصد نیاز آبی) و سیستم آبیاری به دو روش [آبیاری قطره ای سطحی (1S) و آبیاری قطره ای زیر سطحی (2S)] به ترتیب به عنوان عامل های اصلی و فرعی در نظر گرفته شدند. شش تیمار مورد مطالعه، از لحاظ میزان عملکرد محصول، کارایی مصرف آب و اجزاء عملکرد ارزیابی گردیدند. کم آبیاری به مقدار 80 درصد نیاز آبی زیرسطحی در مقایسه با آبیاری به میزان 100 درصد نیاز آبی زیرسطحی، سبب افزایش کارایی مصرف آب به میزان 9/4 درصد و صرفه جویی 1500 مترمکعب آب (20 درصد آب مصرفی) در هکتار گردید؛ اما کاهش های 12 درصدی عملکرد محصول، 11 درصدی تعداد غوزه در بوته و 5/2 درصدی وزن غوزه را نیز به دنبال داشت. از طرفی کم آبیاری به مقدار 60 درصد نیاز آبی زیرسطحی در مقایسه با آبیاری به میزان 100 درصد نیاز آبی زیرسطحی نیز باعث صرفه جویی حدود 3200 مترمکعب آب (40 درصد آب مصرفی) در هکتار گردید؛ ولی نقصان های 38 درصدی عملکرد محصول، 37 درصدی تعداد غوزه در بوته، 24 درصدی وزن غوزه و عدم افزایش کارایی مصرف آب را نشان داد. به نظر می رسد استفاده از روش کم آبیاری در کشت پنبه به میزان 80 درصد نیاز آبی زیرسطحی در منطقه ارزوئیه استان کرمان می تواند راه کاری مناسب برای صرفه جویی در مصرف آب و افزایش کارایی آن در دوره های خشک سالی باشد.