اثر تراکم بوته بر عملکرد و کیفیت چهار رقم تجاری بزرک خوراکی

به منظور بررسی تغییرات برخی صفات مربوط به کمی و کیفی ارقام کتان خوراکی (بزرک) در تراکم های مختلف کاشت آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد، در سال 1388، انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. 4 رقم بذر کتان خوراکی با منشا استرالیا، کانادا، فرانسه و ایرانی به عنوان فاکتور اول و 3 تراکم 300، 500 و 1000 بوته در مترمربع به عنوان فاکتور دوم در این آزمایش بررسی شد.براساس نتایج این آزمایش، به جز صفات تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، تعداد روز تا رسیدگی و درصد پروتئین بقیه صفات شامل ارتفاع بوته، عملکرد دانه و درصد روغن به طور معنی داری نسبت به تراکم بوته عکس العمل نشان دادند. بلندترین ارتفاع و بیشترین میزان عملکرد دانه در تراکم 1000 بوته در مترمربع و بالاترین میزان روغن در تراکم 500 بوته در مترمربع حاصل شد. تمامی صفات اندازه گیری شده در ارقام مختلف بزرک تفاوت معنی دار داشتند. بلندترین ارتفاع در بزرک کانادا، بیشترین وزن هزار دانه در بزرک استرالیا و حداکثر تعداد بذر در کپسول، عملکرد دانه و تعداد روز تا رسیدگی در بزرک ایرانی و بیشترین میزان پروتئین در بزرک فرانسه و بالاترین درصد روغن در بزرک کانادا مشاهده شد. به جز صفت تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه و تعداد روز تا رسیدگی سایر صفات شامل ارتفاع بوته، عملکرد دانه، درصد پروتئین و درصد روغن بر اثر متقابل بین تراکم و رقم معنی دار شدند. بزرک کانادایی و ایرانی در تراکم 1000 بلندترین ارتفاع، بزرک ایرانی در تراکم بوته 1000 در مترمربع بیشترین میران عملکرد دانه و بزرک فرانسه در تراکم 1000 بالاترین درصد پروتئین و بزرک کانادا در تراکم 300 بوته در مترمربع بیشترین درصد روغن را تولید کردند. نتیجه گیری کلی حاکی از آن است که تراکم 1000 بوته در مترمربع بهترین تراکم و بزرک ایرانی به دلیل مناسب بودن میزان روغن و عملکرد بالای دانه آن در بین ارقام، مناسب ترین رقم محسوب می شود.