اثر تنش خشکی بر شاخص های رشدی نهال های چای آلوده به نماتد مولد زخم ریشه (Pratylenchus loosi) و مقدار جمعیت نماتد

نماتد مولد زخم ریشه (Loof، 1960 Pratylenchus loosi)، مهم ترین عامل خسارت زای چای در ایران است که باعث ایجاد خسارت کیفی و کمی به محصول چای می شود، با توجه به اینکه درصد بالایی از کشت چای در ایران به صورت دیم است، این پژوهش با هدف بررسی تاثیر دوره های گوناگون آبیاری و متعاقب آن تنش خشکی بر فاکتورهای رشدی نهال های چای در دو نوع خاک با بافت لومی- شنی و لومی-رسی آلوده به P. loosi و مقدار جمعیت نماتد انجام گرفت. نهال های چای از کلون امیدبخش 100 در گلدان هایی با حجم 6000 سانتی مترمکعب حاوی خاک آلوده با تراکم جمعیت یک نماتد در گرم خاک کاشته شدند دوره های آبیاری به صورت 7، 14،21 و 28 روز و بدون آبیاری اعمال شدند. تیمارها در فضای باز ایستگاه تحقیقات چای شهید افتخاری فومن (فشالم) به مدت هشت ماه نگهداری شدند و مراقبت های معمول زراعی انجام شد. پس از این مدت نهال ها برداشت شدند و در هر واحد آزمایشی شاخص های رشدی از قبیل ارتفاع، وزن کل، وزن تر ریشه، وزن تر و خشک اندام هوایی و حجم ریشه اندازه گیری شد. شاخص های مربوط به نماتد، شامل مقدار جمعیت در خاک و ریشه نیز تعیین شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تیمارها در شاخص های اندازه گیری شده با یکدیگر اختلاف معنی دار آماری داشتند. Pratylenchus loosi در نهال های چای با دور آبیاری مطلوب 7 و 14 روز نسبت به دورهای آبیاری 21، 28 روز و بدون آبیاری تکثیر یافت جمعیت نماتد در ریشه با مقدار حجم ریشه و وزن ریشه در دوره های گوناگون آبیاری نسبت کاملا مستقیم نشان داد. نتایج این بررسی نشان داد که علیرغم وجود جمعیت بالای نماتد در دورهای آبیاری 7 و 14روز نهال های چای آبیاری شده با این دوره های آبیاری نسبت به تیمارهای بدون آبیاری و 21 و 28 روز توانایی بیش تری در تحمل آلودگی و خسارت P. loosi داشتند، به گونه ی که تیمارهای 21 و 28 روز آبیاری با وجود دارا بودن کمترین مقدار جمعیت نماتد در ریشه، بیش ترین کاهش شاخص های رشدی را نشان دادند که می تواند بیانگر تاثیر نماتد حتی در جمعیت کم روی رشد نهال چای در شرایط تنش خشکی باشد که با کاهش رطوبت خاک تشدید می شود. در بافت لومی- شنی، مقدار جمعیت نماتد در ریشه و خاک نسبت به بافت لومی-رسی بیش تر بود. این بررسی مشخص کرد که در دورهای آبیاری 7 و 14 روز که تقریبا نیاز آبی گیاه چای فراهم می شود، نهال ها خسارت کمتری را نسبت به تیمارهایی که آب کمتری دریافت می کنند، متحمل می شوند.