تحلیل ناپایداری های حاصل از نهشته های یخچالی در حوضه رود زاب کوچک

حوضه رودخانه زاب کوچک بویژه در ارتفاعات غربی و شمالی در دوره های یخبندان قلمرو فعالیت یخچالی بوده و آثار کاوشی این یخچال ها به صورت سیرک ها و دره های یخچالی برجای مانده است. اثر دیگر یخچال ها در این حوضه ته نشین شدن نهشته های یخچالی بر روی دامنه ها و بستر رودها می باشد که امروز سبب وقوع حرکات دامنه ای می شود. این پژوهش بر اساس نقشه های توپوگرافی 1:50000، داده های راداری سنجنده Aster با پیکسل های 30 متری، تصاویر LISS III و Pancromatic از ماهواره ی IRS هند، داده های اقلیمی سال های 1387 1365، محدوده نهشته های یخچالی تعیین گردید و سپس عوامل موثر در ناپایداری این نهشته های شناسایی شد. برای به دست آوردن شرایط ترکیب مناسب لایه ها در پهنه بندی ناپایداری ها از روش ترکیب وزنی استفاده شده است؛ زیرا در این روش امکان استفاده از متغیرهای ناهمسان، مقایسه آن ها و همچنین ارائه ضریب برای هرکدام از متغیرها وجود دارد. نتایج این تحقیق نشان داد که در حوضه زاب کوچک پتانسیل بالایی در ناپایداری دامنه ای وجود دارد. قلمرو با ناپایداری زیاد و خیلی زیاد بر دامنه های سیرک های یخچالی و دره های منتهی به این سیرک ها قرار دارد. همچنین تراس های به وجود آمده در حواشی دره های رود بستر ناپایداری دارد. بویژه در تراس های برجای مانده در ارتفاع 1600 متری در روستای سیلوه و بالادست آن در نزدیکی روستای زیوکه و ماشکان که از نهشته های یخچالی می باشند، بیشتر مساحت ناپایدار منطقه را تشکیل داده است. مخروطه افکنه ها و تراس های رودخآن های این حوضه امروزه در معرض تغییرات شدید قرار گرفته است. ماهیت نهشته های یخچالی از یک طرف و تحریک پذیری آن ها از طریق فعالیت های اقتصادی انسان از طرف دیگر، شرایط مخاطره آمیزی را ایجاد نموده است، به طوری که زمین های کشاورزی که روی تراس ها به وجود آمده دچار رانش هستند. ریزش های متعدد در دره های حاشیه ی جاده اتفاق افتاده است که در هنگام بارندگی، جلوی آب و مواد همراه را تا اندازه ای سد می کند و طغیان ناگهانی آب ها می تواند جاده ی ارتباطی و پل های آن را تهدید کند. مراکز پرورش ماهی و سکونتگاه های روستایی ساخته شده در کنار رودخانه و روی نهشته های سست یخچالی در معرض خطر ناپایداری زمین قرار دارند.