برنامه های پیشگیرانه و کنترلی در مدیریت ریسک های بالینی

معمولامشکلات مختلفی درزمینه ایمنی بیمار در حین انجام مراقبت های بهداشتی اتفاق می افتد. این حوادث شاملخطاهای انتقال خون، دارو یا جراحی اشتباه، صدمات حاصل از جراحی، خودکشی های قابلپیشگیری، عفونت های اکتسابی، زخم های بستر و... است. با توجه به این که درصدغیرقابل اغماضی از بیماران در مواجهه با سیستم های نظام سلامت خصوص بیمارستان هادچار عوارض و صدمات ناشی از ارائه خدمات می گردند و برای اینکه سازمان هایبهداشتی- درمانی به عنوان مراکز قابل اطمینان تلقی گردند، لازم است یک نظام اثربخشمدیریت ریسک جهت شناسایی ریسک های مختلف و چگونگی مقابله و مدیریت کردن هر یک از آنهاطراحی و اجرا گردد. یکی از عناصر مهم در مدیریت ریسک ها وجود برنامه های سازمانی پیشگیری از آسیب است.این مطالعه به منظور بررسی و تبیین عوامل موثر در تنظیم برنامه های پیشگیری از آسیب در بیمارستان ها تنظیم گردیده است.
اینمطالعه یک پژوهش کاربردی چند مرحله ای است که به صورت مقطعی انجام شده است.بهمنظور تدوین الگوی مدیریت ریسک های بالینی با هدف شناخت عوامل موثر بر پیشگیری از آسیب وریسک های بالینی از مرور و بررسی متون معتبر مدیریت ریسک دربخش سلامت استفاده شد. مدل های مذکور به طور دقیق بررسی ودر قالبجداول تطبیقی با یکدیگر مقایسه ومنطبق شدند. وحدود 62متغیر اولیه استخراج شد ودرقالب یک پرسشنامه با یک تیم 20 نفره متشکلاز پرستاران وپزشکان اعتبار یابی شد. پرسشنامه نهایی با 39متغیر مورد تایید گروه مذکور قرارگرفت.تایید نهایی الگو از طریق توزیع پرسشنامه در بین جامعه مطالعاتی درقالب نمونه ای 290نفری که با استفاده از روشخوشه ای وتصادفی اانتخاب شده بودند وهمچنین استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی انجام شد. داده ها با استفادهاز نرم افزار SPSS نسخه 18 تحلیل شدند.
عامل برنامه های پیشگیرانه وکنترلی در الگوی مدیریت ریسک های بالینی در مجموع 6/13%از واریانس هارا تبیین نمود. این عامل در الگوی مدیریت ریسک های بالینی با استفاده از روش تحلیلعاملی اکتشافی سوال ها با چرخش واریماکس در 5آیتم بار گذاری شد. بار عاملیمتغیرهای این عامل دردامنه مطلوبی از8/0 تا 5/0 قرار داشت که نشان دهنده تناسبمطلوبیت این متغیرها از دیدگاه جامعه مطالعاتی بوده است. بالاترین متغیر در عامل برنامه هایپیشگیرانه وکنترلی ریسک های بالینی «استقرارمکانیزم های مشخص برای شناسایی ریسک از قبیل گزارشحوادث،موارد ارجاعی از طرف پرسنل،مرور مدارک پزشکی بیماران،مرورشکایات بیماران یا بررسی اطلاعات و داده های مربوط به بهبود کیفیت» با بار عاملی 818/0 و پایین ترین متغیر «ایجاد و برقراریارتباط موثر با واحدهای کلیدی همچون مدیریت کیفیت، واحد پرستاری، کادر پزشکی و واحدکنترل عفونت به منظور تقوبت تاثیر برنامه مدیریت ریسک» با بار عاملی53/0بود.
برای استقرار الگوی مدیریت ریسک های بالینی لازم است در کنار سایر عوامل زیرساختی و سازمانینسبت به تهیه تدوین برنامه های پیشگیرانه و کنترلی در جهت حذف و کاهش ریسک های موجود در فضای ارایه مراقبت های سلامت اقدام شود. این عامل دارای آیتم های مختلفی است که باید در تنظیم و اجرای برنامه مدنظر قرار گیرد. یکی از مهمترین این آیتم هاتوجه به آمار و اطلاعات ریسک ها و تهیه گزارشات آماری به طور سیستماتیک می باشد.