کاربرد مدل MPSIAC و GIS در برآورد میزان فرسایش: مثالی از حوضه آبریز سرغایه - سرنیش جنوب مشهد

فرسایش خاک و رسوب زایی در حوضه های آبریز یکی از مشکلات بزرگ اکثر کشورهای جهان (از جمله ایران) محسوب می شود. هدف این پژوهش برآورد تولید رسوب و شدت فرسایش با استفاده از روش GIS و مدل اصلاح شده پسیاک در حوضه آبریز سرغایه - سرنیش با مساحت 654 /70 کیلومتر مربع واقع در جنوب مشهد انجام شده است. واحدهای سنگی منطقه شامل افیولیت ملانژهای کرتاسه شمال تربت حیدریه، کنگلومرا، ماسه سنگ، شیل، مارن و ژیپس ترشیاری است. نتایج نشان می دهد که 8 /14% (معادل 65 /1045 هکتار) از کل مساحت حوضه آبریز در رده V (رسوب زایی خیلی زیاد)، و 2 /85% (معادل 75 /6019 هکتار) در رده IV (رسوب زایی زیاد) و 51 /0% (43 /36 هکتار) در رده III (رسوب زایی متوسط) قرار می گیرند. میانگین تولید رسوب بر اساس این مدل به ترتیب 91 /9، 91 /5 و 12 /3 تن در هکتار محاسبه گردید. انواع اشکال فرسایشی موجود در منطقه به ترتیب اهمیت شامل فرسایش های آبراهه ای، شیاری، سطحی، واریزه ای، خندقی و کناری است.