فراهمی و جزءبندی فسفر معدنی در یک خاک آهکی تیمار شده با لجن فاضلاب

اطلاعات در ارتباط با اجزا فسفر در خاک های تیمار شده با لجن فاضلاب برای مدیریت بهتر کاربرد اصلاح کننده های آلی در خاک های کشاورزی مورد نیاز است. هدف از این پژوهش، بررسی اثر لجن فاضلاب بر شکل ها و توزیع فسفر معدنی در یک خاک آهکی تیمار شده با استفاده از روش عصاره گیری دنباله ای بود. آزمایش به صورت گلخانه ای با 6 سطح لجن (0، 5/22، 45، 90، 180 و 360 تن در هکتار) بر پایه طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار به مدت 90 روز با کشت گیاه گندم اجرا گردید. کاربرد لجن فاضلاب موجب افزایش معنی دار همه شکل های فسفر شد. بیش ترین افزایش در بین شکل های مختلف، مربوط به جزء لبایل بود. در خاک شاهد، شکل های مختلف فسفر معدنی به ترتیب فسفر لبایل < فسفات های آهن و آلومینیوم محبوس نشده < فسفر محبوس در اکسیدهای آهن بلوری < فسفات های کلسیم محلول < فسفات های کلسیم کم محلول بود. در مقابل، شکل ها با مصرف لجن فاضلاب به صورت: فسفات های آهن و آلومینیوم محبوس نشده < فسفر محبوس در اکسیدهای آهن بلوری < فسفر لبایل < فسفات های کلسیم محلول < فسفات های کلسیم کم محلول تغییر یافت. به طور کلی نتایج بیانگر غالبیت فسفر معدنی در لجن فاضلاب بود. در تیمار شاهد فسفر معدنی در حدود 57 درصد فسفر کل را شامل شد در حالی که در اثر کاربرد لجن فاضلاب به صورت میانگین به 80 درصد افزایش یافت. فسفات های کلسیم جزء غالب در همه تیمارها بود. کاربرد لجن فاضلاب، غلظت فسفر در اندام هوایی گندم را به طور معنی داری نسبت به تیمار شاهد افزایش داد.