جغرافیای فرا ملی اسلام و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

‎ نظام فراملی جهان اسلام که مبتنی بر وحدت و یگانگی امت اسلامی است، به‎طور اصولی با نظام سیاسی موجود که بر اساس نظام سنتی وستفالیایی بنا شده متفاوت است. به نظر می رسد ناسازگاری نظام عقیدتی اسلام با نظام وستفالیایی، در ابعاد زیر قابل بررسی است: اسلام به مرزهای عقیدتی و نادیده‎انگاشتن اصل انشعاب ملی و نفی دولت ملی تاکید می ورزد. تفاوت دیگر، اختلاف در منشا قوانین سامان‎بخش و تنظیم‎کننده مناسبات بین اقوام و گروه‎بندی های انسانی است. در سطح سوم، نظام جهانی اسلام به‎دنبال کنار گذاشتن تفرقه ها و گوناگونی های سیاسی، جغرافیایی، قومی، فرهنگی، نژادی و مانند آن، برای دست‎یافتن به‎نوعی وحدت و در پناه آن، ایجاد یک قطب قدرت در چارچوب موازنه قواست؛ جهان‎گرایی با رویکرد قطب سوم که گستره آن سرزمین و مردمان آسیا، آمریکای لاتین و آفریقا است. درنتیجه، این پژوهش تفاوت های بین نظام فراملی اسلام و نظام دولت ملت وستفالیایی را شناسایی و بر تمایز آنها تاکید کرده است. اهداف نظام فراملی اسلام، جهت‎گیری سیاست خارجی ویژه‎ای را می‎طلبد و در جمهوری اسلامی ایران در شرایط کنونی، با وجود چالش های اساسی با نظام جهانی حاکم، دستگاه دیپلماسی درپی تحقق و عملی ساختن مولفه های آن در عرصه بین المللی است.