گزارش کوتاه - بررسی میزان ساکارز در ریشه گیاه سگ دندان خاردار(Pycnocycla spinosa Decne. exBoiss) بروش پلاریمتری

گیاه سگ دندان خاردار (Pycnocycla spinosa) از خانواده ی چتریان است که بیشتر در مناطق کوهستانی در استان های اصفهان، یزد و فارس می روید. میزان قابل توجهی ساکارز در ریشه ی این گیاه وجود دارد. جهت تعیین بهترین زمان برداشت گیاه، از ابتدای فصل رویش به صورت هفتگی ریشه گیاه جمع آوری و با استفاده از دستگاه پلاریمتر میزان ساکارز ریشه آن اندازه گیری شد. نتایج نشان داد، میزان ساکارز ریشه گیاه سگ دندان خاردار از هفته ی اول تا دهم برداشت روندی افزایشی دارد و سپس تا هفته هفدهم دوباره کاهش می یابد. کم ترین مقدار آن در هفته دوم برداشت در پانزدهم اردیبهشت ماه برابر با 5/8 درصد و بیشترین مقدار آن در هفته دهم برداشت در نهم تیرماه برابر با 0/17 درصد وزن خشک ریشه تعیین شد، هم چنین کمترین مقدار قند معادل با 6/2 درصد و بیشترین مقدار آن برابر با 3/5 درصد وزن تر ریشه ی گیاه بود. با توجه به نتایج به دست آمده بهترین زمان برداشت ریشه از اوایل تیر ماه تا اوائل مرداد ماه است، تا به توان بیشترین مقدار ساکارز را در فرآیند استخراج از ریشه گیاه به دست آورد. نظر به این که درصد تقریبی ساکارز در ساقه گیاه نیشکر بین 17-12 و در ریشه چغندرقند بین 18-14 درصد وزن تر گیاه است و این دو گیاه به عنوان منابع اصلی تامین کننده شکر اقلیم مناسب خود را دارا می باشند به نظر می رسد که ریشه گیاه سگ دندان خاردار در صورتی که فاقد ترکیبات سمی و مضر باشد پس از مطالعات کافی به تواند به عنوان یک گزینه مناسب زراعی در مناطق و زمین های غیرمرغوب جهت تولید شکر منظور شود. پیشنهاد می شود این گیاه به عنوان یک منبع طبیعی گیاهی شیرین کننده دارای ساکارز مورد مطالعه قرار گیرد.