مراحل مصرف سیگار، شیوع سوء مصرف مواد و نقش عوامل روان شناختی و اجتماعی مرتبط با آن در بین دانش آموزان پسر دبیرستانی شهر ایلام

با توجه به اینکه اطلاعات محدودی درباره شیوع مصرف سیگار و مواد روان گردان و عوامل مرتبط با آن در دانش آموزان کشور وجود دارد این مطالعه با هدف تعیین شیوع مصرف سیگار و مواد روان گردان در دانش آموزان پسر سال دوم دبیرستان های شهر ایلام و همچنین تعیین نقش عوامل روان شناختی و اجتماعی مرتبط با آن انجام شد.

در این مطالعه، 1000 دانش آموز پسر سال دوم دبیرستان به روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه استاندارد خود ایفا استفاده شد.آزمون کای دو برای تحلیل تک متغیره و رگرسیون لجستیک برای تحلیل چند متغیره و بررسی برهمکنش های مورد نظر به کار رفتند.

میانگین سنی دانش آموزان 2/16 سال بود. شیوع سیگار آزموده و سیگاری فعال به ترتیب 4/11% (فاصله اطمینان 95%: 4/13-3/9%) و 3/1% (فاصله اطمینان 95%: 0/2-5/0%) به دست آمد. شیوع مصرف الکل، تریاک، ترامادول، حشیش، اکستازی و شیشه به ترتیب 1/11% (فاصله اطمینان 95%: 0/13-1/9%)، 8/2%(فاصله اطمینان 95%: 8/3-7/1%) و 6/7% (فاصله اطمینان 95%: 2/9-9/5%)، 3/3%(فاصله اطمینان 95%: 4/4-1/2%)، 7/2%(فاصله اطمینان 95%: 7/3-6/1%)، 1/2% (فاصله اطمینان 95%: 0/3-1/1%) برآورد شد. تحلیل چند متغیره به وسیله مدل رگرسیون لجستیک نشان داد که بین دوست سیگاری (نسبت شانس: 99/1)، آسیب به خود(نسبت شانس: 35/2)، فشار همسالان (نسبت شانس:37/2) و سوء مصرف ترامادول (نسبت شانس:. ./3) با مراحل مختلف مصرف سیگار ارتباط معنی دار وجود داشت. هیچ یک از برهمکنش های مورد نظر، اثر معنی داری را نشان نداد.

اگرچه شیوع مصرف سیگار در دانش آموزان ایلامی نسبت به سایر استان ها کمتر است اما مصرف مواد روان گردان از الگویی مشابه با سایر استان ها پیروی می کند. به علاوه متغیرهای روانی- اجتماعی نقش مهمی در مصرف سیگار نوجوانان دارا هستند.