ارزیابی ژئوشیمیایی و زیست محیطی فلزات سنگین در خاک-های حاصل از شیست های گرگان
نویسنده:
چکیده:
در این مقاله، نقش مجموعه دگرگونی گرگان به عنوان منبع زمین زادی فلزات سنگین، در خاک های نواحی جنوبی گرگان و کردکوی، مورد بررسی قرار گرفته است. به همین دلیل، برخی از پارامترهای مهم شیمیایی خاک از قبیل pH، EC و CEC، و همچنین غلظت فلزات سنگین در 14 نمونه خاک و 6 نمونه سنگ بررسی و تفسیر شده است. برای این هدف، ضریب غنی شدگی، شاخص زمین انباشتگی، ضریب آلودگی و درجه آلودگی خاک به عناصر As، Cd، Co، Cr، Cu، Mn، Mo، Pb، V و Fe، مورد مطالعه قرار گرفته است. از روش های آماری چندمتغیره، شامل همبستگی پیرسون، آنالیز خوشه ایو تحلیل مولفه اصلی برای بررسی همبستگی ها و روابط پاراژنزی استفاده شده است. نتایج نشان می دهند که مقدار میانگین آهن (80503 پی پی ام) بالاتر از حد بیشینه مجاز (پی پی ام 70000) و نزدیک به حد آستانه (پی پی ام 100000) است. همچنین، مقدار میانگین وانادیم (165 پی پی ام) نیز بالاتر از حد بیشینه مجاز (150 پی پی ام) ولی بسیار کمتر از حد آستانه (450 پی پی ام) می باشد. مقادیر میانگین کروم، نیکل، کبالت و مس در حد مقادیر زمینه و مقادیر سرب، آرسنیک، مولیبدن و کادمیم، کمتر از مقادیر زمینه هستند. محاسبه ضریب غنی-شدگی نشان می دهد که آرسنیک و آهن در خاک این مناطق از غنی شدگی متوسط برخوردارند. آهن با شاخص زمین انباشتگی 14/0، غیرآلاینده تا اندکی آلاینده به شمار می رود. افزون بر این، ضرایب آلودگی آهن، وانادیم و کبالت در حد پایین بوده و در مجموع، خاک این مناطق از نظر کیفیت زیست محیطی در گروه مناطق فاقد آلودگی یا با آلودگی بسیار ضعیف، طبقه بندی می شود. نتایج حاصل از تحلیل های آماری داده های فلزات سنگین نشان می دهند که غلظت این عناصر در خاک های مشتق از شیست های پلیتی به ویژه در دره توسکستان در حد کمترین میزان و در خاک های مشتق از سنگ های با ترکیب بازیک نظیر دره ناهارخوران، در حد بیشترین میزان است. این نتایج، بیانگر منشا طبیعی زمین زادی فلزات سنگین و نقش ترکیب شیمیایی سنگ های مجموعه دگرگونی گرگان در ورود آنها به خاک های منطقه است.
کلیدواژگان:
ارزیابی ، ژئوشیمیایی ، زیست محیطی ، فلزات سنگین ، خاک ، شیست های گرگان
زبان:
فارسی
انتشار در:
در صفحه:
35
لینک کوتاه:
magiran.com/p1230578
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 990,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!