تاثیرپذیری برخی شاخص های اکوفیزیولوژیک خاک از تغییر کاربری اراضی در جلگه سلدوز (نقده - آذربایجان غربی)

شاخص های اکوفیزیولوژیک خاک بسیار حساس بوده و از طریق آن ها می توان به میزان و نوع تغییرات در اکوسیستم خاک پی برد. این مطالعه به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور کاربری اراضی در سه سطح (مرتع، باغ سیب و زراعت) و عمق خاک در دو سطح (30-0 و 60-30 سانتی متر) و با پنج تکرار در منطقه میرآباد جلگه سلدوز نقده واقع در استان آذربایجان غربی در پهنه ای به مساحت 200 هکتار انجام گردید. شاخص های اکوفیزیولوژیک خاک شامل تنفس پایه، تنفس ناشی از بستره، کربن بیوماس میکروبی، نیتروژن بیوماس میکروبی، فسفر بیوماس میکروبی، کربو هیدرات ها، سهم متابولیک، سهم میکروبی و شاخص های شیمیایی شامل کربن آلی، pH، EC، درصد کربنات کلسیم معادل و شاخص های فیزیکی شامل بافت خاک و درصد خاکدانه های پایدار در آب اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که شاخص های اکوفیزیولوژیک خاک در کاربری های زراعت و باغ سیب نسبت به مرتع دست نخورده (شاهد) کاهش معنی داری دارند. کاهش تنفس پایه در کاربری باغ سیب و زراعت نسبت به کاربری مرتع در عمق 30 – 0 به ترتیب 29/49، 97/43 درصد و در عمق 60 – 30 به ترتیب 1/67، 79/65 درصد بود. کاهش معنی دار تنفس پایه با افزایش عمق خاک به ترتیب در کاربری های مرتع، باغ سیب و زراعت 79/54، 98/49، 95/52 درصد به دست آمد. نتیجه این تحقیق نشان داد که کیفیت و سلامت خاک در اثر تغییر کاربری از مرتع به زراعت و باغ سیب طی 50 سال اخیر در منطقه مورد مطالعه کاهش معنی داری پیدا کرده است.