سیری در آیه ی شفا، تاملی در مقابله ی مفاهیم ظلم با ایمان و شفا با خسران در قرآن کریم

آیه ی 82 سوره مبارکه ی اسراء که از آن می توان به آیه ی شفا یاد کرد و مستند اصلی بسیاری از مباحث میان رشته ای قرآن پژوهی و طب به حساب می آید به رغم شهرتی که دارد معنا و مفهوم بایسته ی خود را در میان ما، بازنیافته است و پیوند مفردات آن با یکدیگر، مورد تحقیق و پژوهش جدی قرار نگرفته اند. این نوشتار در پی آن بود که از طریق بازکاوی معنا و مفهوم دقیق اجزای این آیه و ارتباط مفردات آن با یکدیگر، کم و کیف نگاه به این آیه ی کریمه و بیان آن، و نحوه ی ارجاع و استناد به آن را متحول سازد.
این تحقیق با تجزیه ی معنایی مفردات آیه و ترکیب مفهومی آن ها، بر اساس ریشه ی لغوی و با بهره گیری از قرینه ی «مقابله» و تدبر در سیاق آیه، ظرایف و لطایف آیه ی شفا را از نو مورد توصیف و تحلیل قرار داده و از این رهگذر، به برخی از بایسته ها در رابطه با مباحث میان رشته ای قرآن پژوهی و طب دست می یابد.
در این آیه، کلمه ی شفا در برابر زیان و خسران است و به معنای غنا، سود و رشد می باشد و آرامش، گشایش، تسکین، ایمنی و امنیت از آثار و پیامدهای آن به شمار می رود و تنها به سبب ایمان، از آسمان قرآن بر زمین تشنه ی مومنان به بارش درمی آید و هر گونه درد و بیماری را که از جنس زیان، خسارت، تنگی، فشار، ناامنی و ناآرامی باشد، درمان کرده و تسکین می بخشد. نیز، ایمان به قرآن در برابر ظلم به آن است که بر پایه ی ریشه لغوی آن، به معنای ایمنی طلبی، پناه جویی و دردمندی در حضور قرآن بوده، تنها شرط بهره مندی از شفای قرآن می باشد و ظلم به قرآن عبارت است از استغناورزی، اعراض و بی توجهی به قرآن و روآوری به غیر آن و طلب شفا و درمان در بیرون از آن، که حاصلی جز زیان و خسران به دنبال ندارد.
بر اساس یافته های تحقیق، نقش و جایگاه و اهمیت مقوله ی «ایمان به قرآن» و دوری از «ظلم» در حق آن، بیش از پیش آشکار می شود و ضرورت تامل و تدبر جدی در ماهیت و ابعاد مختلف این دو مقوله که تنها شرط بهره مندی از شفا و درمان قرآن به شمار می روند روشن می گردد.