ارزیابی نقشه خطر فرسایش خاک و ارتباط آن با برخی عوامل محیطی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز وازرود، مازندران)

فرسایش خاک مسئله محیطی مهمی در حوزه آبخیز وازرود، واقع در بخش میانی مازندران، است. متاسفانه، این حوزه مانند بیشتر حوزه های آبخیز کشور فاقد ایستگاه های اندازه گیری فرسایش و رسوب مجهز برای مطالعه و مدل بندی فرسایش خاک در سطح وسیع است. به منظور ارزیابی خطر فرسایش خاک مدل سازی فرسایش در مقیاس حوزه لازم الاجراست. در این مطالعه از مدل اصلاح شده فرسایش خاک جهانی (RUSLE) همراه با سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و سنجش از دور (RS) برای برآورد تلفات خاک و شناسایی نواحی حساس به فرسایش حوزه آبخیز وازرود استفاده شد. از مجموعه منابع داده ها (نقشه ها، تصاویر ماهواره ای، و مشاهدات میدانی) برای به دست آوردن پارامترهای معادله اصلاح شده فرسایش خاک جهانی استفاده شد و برای تحلیل های بعدی به فرمت رستری وارد محیط GIS شده و به پنج طبقه خیلی کم تا خیلی زیاد طبقه بندی شد. بازدیدهای گسترده میدانی صورت گرفته صحت کلی (90 درصد) نقشه خطر فرسایش و مدل مورد بررسی را تایید کرد. نقشه خطر فرسایش خاک با نقشه های کاربری اراضی، ارتفاع، و شیب برای به دست آوردن ارتباط با عوامل محیطی و شناسایی نواحی خطر فرسایش قطع داده شد. بخش اعظم طبقات فرسایشی زیاد و خیلی زیاد در شیب های 25 تا 45 درجه، ارتفاع 1180 تا 2180 متر از سطح دریا، و در اراضی لخت منطقه مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج این تحقیق اتخاذ استراتژی های مدیریتی مناسب را برای تصمیم گیران در اولویت بندی نواحی برای کاهش فرسایش در حوزه آبخیز وازرود امکان پذیر می کند. روش تلفیقی به کارگرفته شده در این مطالعه نسبتا ساده، سریع، و صحیح و دارای پتانسیل اجرا برای سایر نواحی است.