تاثیر تنش کم آبی بر رشد، عملکرد، میزان و ترکیب های اسانس شمعدانی معطر (Pelargonium graveolens L.)

به منظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش کم آبی بر رشد، عملکرد، میزان و ترکیب های اسانس شمعدانی معطر(Pelargonium graveolens L.)، آزمایشی گلدانی در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تیمار و چهار تکرار انجام شد. تیمارهای تنش عبارت بودند از 100%، 85%، 70% و 55% ظرفیت مزرعه ای. نتایج نشان دادند که با کاهش مقدار آب خاک، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه های جانبی، عملکرد ماده ی تر و خشک در گلدان و عملکرد اسانس کاهش یافت. اگرچه بیشترین میزان اسانس در رطوبت 55% ظرفیت مزرعه ای با میزان 04/2 درصد وزن خشک حاصل شد، اما با توجه به کاهش شدید رشد گیاه، عملکرد اسانس در گیاه (065/0 گرم در بوته) در این تیمار کمترین بود. بیشترین عملکرد اسانس در گیاه با مقدار 193/0 گرم در بوته در تیمار100% ظرفیت مزرعه ای به دست آمد. میزان برخی ترکیب های عمده اسانس ازجمله سیترونلل، سیترونلیل فرمات و ایزو- منتون تحت تاثیر تنش کم آبی قرار نگرفت اما با کاهش میزان رطوبت خاک، میزان آلفا- پینن و لینالول کاهش یافت و میزان 2- فنیل اتیل تیگلات و جرماکرن- دی افزایش یافت. همچنین بیشترین میزان سیس و ترانس- رز اکسید، اسپاتولنول و سیس- سیترونلیل تیگلات و کمترین میزان نرال، ژرانیول و ژرانیل فرمات در رطوبت 55% ظرفیت مزرعه ای حاصل شد، اما میزان آنها در رطوبت های 100%، 85% و 70% در یک سطح آماری قرار گرفت. باتوجه به اثر تنش کم آبی بر کاهش عملکرد پیکر رویشی، با کاهش مقدار آب خاک عملکرد ترکیبات عمده اسانس در هر بوته به طور معنی داری کاهش یافت.