نقد زن محور (فمینیستی) داستان های مرزبان نامه

در نقد ادبی به جنبه های مختلف متن از جمله ابعاد تاریخی، اجتماعی، زیبایی شناسی و نیز اندیشه های نهفته در لایه های زیرین متن پرداخته می شود. نقد زن محور (فمینیستی) نیز یکی از شاخه های نقد ادبی است که به بررسی رابطه متن ادبی با اندیشه ها و دیدگاه های فمینیستی می پردازد و نشان می دهد که تصویر ارائه شده از زنان تا چه حد به تصویر واقعی آنان نزدیک است. مرزبان نامه یکی از ارزش مندترین آثار ادبی فارسی است که در برخی از داستان هایش شخصیت زنانی ترسیم شده که تحلیل موقعیت آن ها در داستان، بیانگر تفکر حاکم بر اندیشه های اجتماعی دوره تاریخی خلق این اثر است. داستان های زن محور مرزبان نامه را می توان به دو دسته زن ستیز و زن ستا تقسیم نمود. داستان های دسته دوم از آن رو که صفات نیک زنان را می ستایند و غالبا تصویری کنش مند و پویا از او ارائه می دهند، از دیدگاه نقد فمینیستی داستان های ارزش مندی به شمار می آیند. در این مقاله کوشش شده است با بررسی و تحلیل این دو نوع داستان، موقعیت زنان را تا حد امکان در دوره خلق اثر، تبیین نمود.