بازشناسی مفهوم تعمق در گستره آیات و روایات (با رویکرد بررسی موردی معنای متعمقون در روایت امام سجاد علیه السلام)

برخی از نویسندگان مدعی هستند که با توجه به اینکه واژه «تعمق» در منابع لغوی کهن، بار معنایی نکوهیده ای دارد و در بعضی از روایات اهل بیت (ع) از آن با مذمت یاد شده، این واژه در کلام معصومین(ع) معنای مذمومی دارد. درباره برداشت گروهی از دانشمندان در ممدوح دانستن معنای «متعمقون» در روایت امام سجاد (ع) نیز عده ای بحث کرده و آن را تحلیلی ناصواب و ناشی از غفلت آنان در معنای تعمق و دیگر قرائن حدیث برمی شمرند. این مقاله به بازشناسی مفهوم «تعمق» اختصاص دارد و نگارندگان پس از مفهوم شناسی این واژه و تحلیل تبارشناسانه تعمق و خانواده حدیثی آن، به تفحص از قرائن درونی و بیرونی روایت امام سجاد (ع) می پردازند. در ادامه مقاله نیز وجوه مخاطبان و سطوح معنایی در قرآن کریم، سیره معصومین (ع) در پاسخ دهی به مسائل اعتقادی و محدوده تفکر در ذات و صفات الهی بررسی می شود تا تمایز تعمق و ژرف اندیشی ضابطه مند با تعمق فرونگر و کج اندیش در کلام معصومین (ع) مشخص شود.