مسئله آسیب پذیری اجتماعی شدن کودکان در فضای رسانه های فراملی مطالعه موردی: خانواده های شهر زنجان

در این مقاله به تبیین آسیب شناختی مسئله اجتماعی شدن کودکان در فضای رسانه های فراملی، مطالعه موردی خانواده های شهر زنجان، پرداخته شده است. در مدل نظری تحقیق مفروض اصلی این است که آسیب پذیری اجتماعی شدن کودکان در فضای شبکه های اینترنتی و ماهواره ای، متغیر وابسته، بر اساس نظریه آیسک آیزن و مارتین فیشباین به عواملی نظیر گرایش به پیام های بازرگانی، انگیزش پیروی از پیام های بازرگانی، گزینش پیام های مهم بازرگانی، ارزش اقتصادی پیام های بازرگانی، اقناع رسانه ای پیام های بازرگانی و متغیرهای زمینه ای خانواده ها، بستگی دارد. بنابراین با تکیه بر نظرسنجی از پدران و مادران در خانواده های شهر زنجان قرار است به این مسئله پرداخته شود. لذا از 135502 نفر متاهلان جمعیت آماری 18 سال به بالای شهر زنجان (از 227790 کل و 92288 مجرد)، 219 نفر متاهل (از 368 کل و 149 مجرد) با استعانت از قواعد تعیین حجم نمونه، نمونه آماری (100 پدر + 119 مادر) و بر اساس روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای و سهمیه ای انتخاب گردیدند. با استفاده از پرسشنامه هدایت شده داده های مورد نیاز جمع آوری و با کمک مجموعه آماری برای علوم اجتماعی (SPSS) پردازش گردید. یافته های تحقیق بر مبنای ضریب همبستگی پیرسون (r) نشان می دهد که از نظر پدران (نسبت به مادران) در فرآیند جامعه پذیری کودکان در فضای شبکه های اینترنتی و ماهواره ای، کودکان هم گرایش بالایی به پیام های بازرگانی دارند؛ و هم این که کودکان از انگیزه بالایی در پیروی از پیام های بازرگانی برخوردارند. در عین حال تفاوت معناداری میان پدران و مادران از نظر آسیب پذیری اجتماعی شدن کودکان در فضای شبکه های اینترنتی و ماهواره ای، و همچنین ارزش اقتصادی پیام های بازرگانی، گزینش پیام های مهم بازرگانی، و اقناع رسانه ای پیام های بازرگانی وجود ندارند. در صورتی که بر اساس تحلیل رگرسیون چندگانه (R) و تحلیل مسیر جهت نیکویی برازش مدل نظری، برحسب ارزش بتا (β) در مجموع 64% تغییرات آسیب پذیری اجتماعی شدن کودکان در فضای شبکه های اینترنتی و ماهواره ای (64/0= R2)، از نظر مادران (16/0-) به افزایش اقناع رسانه ای پیام های بازرگانی (54/0+)، افزایش انگیزش پیروی از پیام های بازرگانی (26/0+)، کاهش ارزش اقتصادی پیام های بازرگانی (17/0-)، افزایش گزینش پیام های مهم بازرگانی (17/0+) و افزایش گرایش به پیام های بازرگانی (10/0+)، در خانواده های شهر زنجان با حجم بالای بعد خانوار (12/0+) و فاقد مسکن شخصی (12/0-)، بستگی دارد.