ارزیابی عوامل خطر مسمومیت های غیر عمد کودکان: مطالعه ای مورد- شاهدی در تهران

مسمومیت دوران کودکی یکی از مهم ترین نگرانی ها در مصدومیت های اپیدمیولوژیکی محسوب می شود. هدف این مطالعه شناسایی عوامل خطر عمده مسمومیت های غیرعمد کودکان می باشد.
مطالعه حاضر یک مورد- شاهدی همسان سازی شده فردی مبتنی بر بیمارستان (مورد=140، شاهد=280) در تهران در سال 1392 می باشد. شاهدها با موردها از لحاظ سن و جنس همسان سازی شدند. سپس والدین کودکان طی یک مصاحبه نیمه ساختار یافته توسط یک پرسشنامه استاندارد از لحاظ جمعیت شناختی، رفتاری، مسمومیت قبلی، اعتیاد و بیماری روحی/روانی در خانواده، دور از دسترس بودن مواد مسمومیت زا و بعد خانوار مصاحبه شده قرار گرفتند. در نهایت مدل رگرسیون لجستیک شرطی تک متغیره و تعدیل شده چندگانه طرح ریزی شد.
مسمومیت با مواد مخدر بالاترین میزان شیوع را در میان موردها داشت(58.6%). بیشتر مسمومیت ها در خانه اتفاق افتاده بود (96.4%). نتایج مدل تک متغیره لجستیک شرطی نیز نشان داد که اشتغال مادر، تحصیلات والدین، سیگاری بودن والدین، مسمومیت قبلی، اعتیاد و بیماری روحی/روانی در خانواده، دور از دسترس بودن مواد مسمومیت زا و بعد خانوار با مسمومیت های غیرعمد کودکان رابطه دارد (0/1>P).در نهایت مدل تعدیل شده چندگانه با روش گام به گام (stepwise) نشان داد که اعتیاد در خانواده (OR=14.6 و 0/001>P)، مسمومیت قبلی (OR=7 و 0/001>P)، اشتغال مادر (OR=4 و P=0.016) و دور از دسترس بودن مواد مسمومیت زا (OR=0.03و P< 0.001) با پیامد رابطه دارد.
اعتیاد در خانواده به عنوان یک عامل خطر و دور از دسترس بودن محصولات مسمومیت زا به عنوان یک عامل محافظتی بیشترین ارتباط را با مسمومیت های غیرعمد کودکان داشتند. توجه به این دو عامل باید به عنوان اولویت در برنامه های بهداشتی توصیه شده قرار گیرد.