رویکردی انتقادی به جرایم زیست محیطی فرامرزی

امروزه، رشد پدیده هایی چون سوراخ شدن لایه اوزون، گرم شدن کره زمین، ریزش بارانهای اسیدی و... توجه فعالان محیطزیست را به خود جلب کردهاست. پیامدهای ناگوار این پدیده ها بر محیطزیست انسانی و طبیعی، علاوه بر آنکه، موجب رشد مفهوم عدالت زیستمحیطی شدهاست، در مکاتب فکری جرمشناسانه، قلمروی مطالعاتی جدیدی به نام جرم شناسی سبز را نیز به وجود آوردهاست. این پژوهش بر آن است تا با شناسایی مفهوم جرایم زیستمحیطی فرامرزی، برخی از چالش های آن را در پرتو جرمشناسی انتقادی و سبز، مورد نقد و ارزیابی قرار دهد.
روش تحقیق: با توجه به موضوع مورد نظر و ضرورت اتخاذ تصویری جامع و گسترده در مورد موضوع پژوهش حاضر، روش مورد استفاده در این تحقیق، روش توصیفی- تحلیلی از نوع کیفی است.
جرمشناسی سبز به مثابه شاخهای از جرمشناسی انتقادی، به دنبال تبیین و تحلیل نظام جرمانگاری رفتارهای مخرب محیطزیست است. این قلمروی مطالعاتی با شناسایی مفهومی موسع از جرایم زیستمحیطی فرامرزی، خلا نظام جرمانگاری در این حوزه را در بستر مناسبات قدرت، ارزیابی میکند.
بر اساس نتایج این پژوهش، از یکسو، عمده جرایم زیستمحیطی فرامرزی توسط دولتها و شرکتهای قدرتمند، ارتکاب مییابند و از سوی دیگر، دولت متولی نظام کیفری است. بر این اساس، مسئولیت نظام سیاسی در هنجارگذاری جنایی (جرمانگاری و کیفرگذاری) و لابی گروه های قدرت – ثروت با دولتها، مانع جرمانگاری جامع آلودگی های زیستمحیطی میشود. از اینرو، به نظر میرسد که پرهیز از رویکردهای ابزارگرایانه در نظام عدالت کیفری در سطح داخلی و همکاری مناسب نهادهای عدالت جنایی در سطح بین المللی، برخی از چالش های جرایم زیستمحیطی فرامرزی را مرتفع سازد.