ارزیابی ارتباط سرمی منگنز، مولیبدن، آهن، مس و عناصر اصلی در گاوهای هلشتاین شیری

بررسی سطوح سرمی ریزمغذی ها و عناصر اصلی برای ارزیابی وضعیت سلامتی، تولید و تولید مثل دام ها ضروری بوده و این بررسی منجر به سالم سازی دام ها و تامین خوراک سالم با منابع دامی برای انسان خواهد شد. در این راستا وضعیت سرمی ریزمغذی ها، عناصر اصلی و ارتباط بین آن ها در 200 راس از 20 گله گاو هلشتاین شیری در ارومیه ارزیابی شدند. غلظت سرمی منگنز، مولیبدن، آهن، مس، کلسیم، منیزیم، فسفر، کلر، سدیم و پتاسیم با استفاده از کیت های مورد نظر در دستگاه های جذب اتمی، اتوآنالیزر و شعله سنجی اندازه گیری شدند. میانگین منگنز، مولیبدن، آهن و مس به ترتیب 45/15، 59/0 نانوگرم در میلی لیتر، 6/65 و 2/40 میکروگرم در دسی لیتر و کلسیم، فسفر، منیزیم، سدیم، پتاسیم و کلر به ترتیب 91/1، 25/1، 22/1، 2/134، 57/3 و 4/82 میلی مول در لیتر بودند. غلظت ریزمغذی ها و عناصر اصلی در بین گله ها به استثنای سدیم معنی دار (01/0P<) بودند. بین منگنز/مولیبدن، منگنز/مس، منگنز/کلسیم، مولیبدن/آهن، مولیبدن/مس، مولیبدن/کلسیم و مولیبدن/منیزیم همبستگی معنی دار بوده که مولیبدن بیش ترین و قوی ترین ضریب همبستگی را با عناصر دیگر نشان داد. رابطه ی بین ریزمغذی ها و عناصر اصلی اکثرا معکوس ولی منگنز با مولیبدن مثبت بودند. نتیجه این که غلظت سرمی منگنز در گاوهای شیری ارومیه نسبتا پائین ولی مولیبدن، مس و آهن در حدود طبیعی است. مقادیر عناصر اصلی و کمیاب در گله های شیری متفاوت بودند. مشاهده ی روابط معکوس بین عناصر معدنی حکایت از واگرایی و رقابت بین آن ها دارد؛ بجز منگنز و مولیبدن که اثرات همگرایی و تقویتی داشتند. بنابراین مطالعه ی همزمان ریزمغذی ها و عناصر اصلی در بهبود تولید و تولید مثل با افزودن منگنز یا سایر مواد معدنی بر اساس اثرات رقابتی و حمایتی آن ها با تاکید بر منگنز، کلسیم و فسفر ضروری خواهد بود.