اثر شیر سویا بر تغییرات هیستومورفومتریک مخچه ناشی از برداشت تخمدان در موش های صحرایی نوزاد

سویا محتوی مقدار زیادی ایزوفلاون می باشد که از خانواده فیتواستروژن هاست. فیتواستروژن ها مولکول های مشتق شده از گیاه بوده و دارای فعالیت شبه استروژنی هستند. آن ها دارای شباهت های ساختاری با استروژن پستانداران می باشند. این تحقیق با هدف مطالعه اثر شیر سویا بر تغییرات هیستومورفومتریک مخچه ناشی از برداشت تخمدان در موش های صحرایی نوزاد صورت گرفته است. برای انجام این تحقیق تعداد 30 قطعه موش صحرایی ماده ی یک روزه در شرایط استاندارد آزمایشگاهی نگهداری شدند. در سن یک هفتگی به طور تصادفی تعداد 20 قطعه موش تحت عمل جراحی برداشت تخمدان (OVX) قرار گرفتند و 5 قطعه موش نیز به عنوان گروه شاهد (sham) جراحی شدند. 5 موش باقی مانده به عنوان کنترل در نظر گرفته شدند. سپس درمان سه گروه از موش های OVX در 14 روزگی توسط شیر سویا به میزان ml/kg 75/0،ml/kg 5/1 و ml/kg 3 دو بار در روز انجام گرفت. در پایان دو ماهگی، پس از خون گیری و مرگ بدون درد، مخچه ی تمامی موش ها جدا و در فرمالین 10% قرار داده شد. پس از پروسه ی بافتی و رنگ آمیزی متداول هماتوکسیلین - ائوزین، در زیر میکروسکوپ نوری هیستومورفومتریک مخچه شامل اندازه گیری ضخامت لایه های گرانولار، مولکولار و اندازه ی سلول های پورکینژ در ماده ی خاکستری مخچه، شمارش سلول ها در این لایه ها، ضخامت ماده ی سفید و مقایسه ی نسبت ماده ی خاکستری به ماده ی سفید مخچه انجام گرفت. با استناد به تحقیق حاضر می توان گفت که کم شدن استروژن ناشی از برداشت تخمدان در موش های صحرایی نوزاد موجب کاهش ضخامت و تعداد سلول ها در بیشتر لایه های مخچه می گردد و با استفاده از شیر سویا (به میزان بالا) باعث افزایش غلظت سرمی 17-β استرادیول در خون شده که متعاقبا سبب افزایش ضخامت لایه و تعداد سلول ها می شود. بنابراین شیر سویا می تواند به عنوان منبع فیتواستروژن جانشین هورمون های مصنوعی مد نظر قرار گیرد.