ارزیابی غلظت سرمی و کبدی منگنز، مولیبدن، آهن و مس و ارتباط آنها با عناصر معدنی خون در گاوهای هلشتاین شیری

غلظت کبدی و سرمی منگنز، مولیبدن، آهن، مس و عناصر اصلی خون و ارتباط بین آنها در گاوهای هلشتاین مطالعه شد. میانگین منگنز، مولیبدن، آهن و مس کبد به ترتیب 8 /4، 14 /1، 15 /0 و 06 /0 میلیگرم در کیلوگرم مادهی جامد و سرم خون 4 /14، 55 /0، 07 /0 و 21 /0 نانوگرم در دسیلیتر و سدیم، پتاسیم، فسفر و کلسیم به ترتیب 134، 08 /4، 21 /1 و 92 /1 میلیمول در لیتر بودند. میانگین غلظت ریزمغذی ها و عناصر اصلی خون در گاوهای نر و ماده به جز پتاسیم در سنین متفاوت معنیدار نبودند. بین ریزمغذی های کبد و خون رابطه معنیدار بود که مولیبدن و آهن با بیشترین و مس با کمترین تعداد همراه بودند. بالاترین ضریب همبستگی در مولیبدن کبد\آهن خون (91 /0=r)، مولیبدن\مس کبد (85 /0=r)، مولیبدن کبد\خون (81 /0=r)، منگنز خون\کبد (76 /0=r) و مس کبد\آهن خون (73 /0=r) بودند. در بین عناصر اصلی، کلسیم\مولیبدن خون، کلسیم\آهن خون، کلسیم خون\مولیبدن کبد، کلسیم خون\مس کبد و کلسیم خون\آهن کبد مرتبط بودند. بالاترین ضریب همبستگی بین کلسیم خون\آهن کبد دیده شد (81 /0=r). در نهایت ریزمغذی های خون و کبد با یکدیگر در ارتباط بودند؛ در صورتیکه چنین همبستگی در بین عناصر اصلی خون با ریزمغذی ها به جز کلسیم دیده نشد. همبستگی ها بیشتر در راستای مثبت و تقویت یکدیگر بودند. ارتباط بین ریزمغذی ها در خون بیشتر از کبد است. در بین ریزمغذی ها نقش هماهنگ کنندهی مولیبدن و آهن بیشتر از منگنز و مس میباشد. لذا با افزودن ریزمغذی ها در جیره غذایی گاو ذخایر معدنی خون و سرانجام کبد را برای مقابله با هر نوع کمبود احتمالی تقویت میکند.