بررسی مقاومت توده های خردل وحشی (Sinapis arvensis) به علف کش های بازدارنده استولاکتات سینتاز در مزارع گندم استان های خوزستان، گرگان و کرمانشاه

به منظور بررسی وضعیت توده های مشکوک خردل وحشی مقاوم به بازدارنده های استولاکتات سینتاز در مزارع گندم در سال 1391 تعداد 31 مزرعه گندم مشکوک به مقاومت، شامل 14، 12 و 5 مزرعه به ترتیب در استان های گلستان، خوزستان و کرمانشاه مورد مطالعه قرار گرفتند. در بخش اول برخی اطلاعات مهم مدیریتی تجزیه و تحلیل شد. در بخش دوم در یک آزمایش غربالگری، اثر سه علف کش از خانواده بازدارنده استولاکتات سینتاز (ALS) شامل تری بنورون متیل (گرانستار)، مت سولفورون متیل+سولفوسولفورون (توتال) و یدوسولفورون متیل سدیم+مزوسولفورون متیل+مفن پایر دی اتیل (آتلانتیس) بر رشد توده های مشکوک گیاه مذکور در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد آزمایش قرار گرفتند. در بخش سوم به منظور بررسی دز-پاسخ، توده های مقاوم G3، G4 و G5 از استان گرگان، Kh1، Kh5 و Kh7 از استان خوزستان و Ker1 از استان کرمانشاه و سه توده حساس G9، Kh3 و Ker1 از سه استان بالا، تحت تاثیر دزهای مختلف علف کش های مذکور قرار گرفتند. نتایج بخش اول نشان داد که در بیش از 80 درصد مزارع مورد بررسی توالی علف کش ها رعایت نشده بود و در نزدیک به 39 درصد مزارع مورد مطالعه، گندم به صورت تک کشتی بود. همچنین استان خوزستان با 50 درصد تک کشتی گندم ضعیف ترین تناوب را داشت. نتایج بخش دوم نشان داد که در مزارع مورد مطالعه حدود 20 درصد توده ها نسبت به علف کش تری بنورون متیل و حدود 10 درصد توده ها نسبت به علف کش مت سولفورون متیل+سولفوسولفورون مقاوم بودند ولی مقاومت بالا به علف کش یدوسولفورون متیل سدیم+مزوسولفورون متیل+مفن پایر دی اتیل مشاهده نشد. همچنین ده درصد توده ها به دو علف کش تری بنورون متیل و مت سولفورون متیل+سولفوسولفورون مقاوم بودند. بر اساس نتایج آزمایش دز-پاسخ سه توده G3، G4، G5 (هر سه از گلستان) و Kh7 (خوزستان) دارای مقاومت پایین، توده Ker2 (کرمانشاه) دارای مقاومت متوسط و دو توده Kh1 و Kh5 (هر دو از خوزستان) دارای مقاومت بالا به تری بنورون متیل و توده های Kh5، Kh7 (هر دو از خوزستان) و G3 (گلستان) به ترتیب دارای مقاومت بالا، مقاومت متوسط و مقاومت پایین به مت سولفورون متیل+سولفوسولفورون بودند.