اثر مدیریت های مختلف چرایی بر تنوع و غنای گونه ای در مراتع استپی ساوه

چرای دام یکی از فعالیت های متداول بشر است که حتی امروزه در مناطق حفاظت شده به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در اکوسیستم ها اتفاق می افتد. در این مطالعه آثار مدیریت های مختلف چرایی بر تنوع و غنای گونه ای در مراتع استپی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور داده ها از 60 پلات دو مترمربعی در محدوده سه طرح مرتع داری و قرق 4 ساله برداشت گردید. برای ارزیابی تنوع گونه ای از شاخص های سیمپسون و شانون- واینر و برای مقایسه غنای گونه ای از شاخص های منهینیک و مارگالف استفاده شد. هم چنین برای محاسبه یکنواختی گونه ای از شاخص پیلو استفاده شد. همه این شاخص ها با استفاده از نرم افزارPAST و SPSS محاسبه و تجزیه و تحلیل شدند. نتایج مربوط به میانگین شاخص تنوع شانون در سایت ها حاکی از تنوع بالای مناطق قرق، نعمتی (چرای تناوبی با شدت چرای متوسط) و شیرعلی بگلو (چرای مداوم در طول سال و شدت چرای بالا) بوده که از این نظر اختلاف معنی داری با هم نداشته اند و مرتع چگنه با سیستم چرای مداوم در طول 6 ماه و شدت چرای نسبتا بالا دارای کمترین تنوع است. همین طور مقدار عددی شاخص تنوع به پایین بودن تنوع در مراتع استپی اشاره دارد. غنای گونه ای نیز در سایت شیرعلی بگلو بیشتر از بقیه سایت ها بوده و در سه مرتع دیگر نیز مانند تنوع گونه ای با افزایش شدت چرا از غنای گونه ای کاسته شده است. نتایج نشان می دهد در مرتع شیرعلی بگلو اگر چه وضعیت مرتع فقیر بوده اما بر اثر چرای مداوم دام و با افزایش گونه های مهاجم، وفور گونه ها در این مرتع افزایش یافته در نتیجه تنوع و غنای گونه ای نیز افزایش یافته است. افزایش شدید چرا در طول سال می تواند از طریق افزایش گیاهان یکساله موجب افزایش غنای گونه ای شود، اما در عین حال، در نتیجه فشار چرایی و به هم خوردگی خاک، ناپایداری اکوسیستم را در پی دارد.