تحلیل نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی محوطه های نوسنگی و مس و سنگ شهرستان اردل، چهارمحال و بختیاری

نیمه غربی استان چهارمحال و بختیاری (شهرستان اردل)، به سبب دارا بودن کوه های مرتفع، دره های عمیق و دشت های میانکوهی کوچک و قرارگیری در مسیر کوچ عشایر، از گذشته های دور تاکنون مورد توجه انسان بوده است. نظر به اهمیت ارتباطی این بخش از استان و نقشی که جوامع کوچ رو در تبادل فرهنگی بین مناطق کوهستانی چهارمحال و بختیاری و مناطق پست دشت خوزستان و مناطق جلگه ای فارس در طول تاریخ ایفا می کرده اند، و با توجه به نوع معیشتی که هم اکنون نیز در منطقه حاکم است، شناخت ویژگی های دوران روستانشینی نوسنگی و مس و سنگ، شناخت الگوی استقرار، تاثیر محیط بر چگونگی شکل گیری و پراکندگی محوطه های آن و شناخت نوع استقرار کوچ نشینی یا یکجانشینی آن ضروری است. این مقاله بر آن است تا عوامل زیست محیطی و نقش آن در شکل دهی فضای زیستگاه های انسانی در دوره های نوسنگی و مس و سنگ در شهرستان اردل را بررسی نماید. برای بررسی تاثیر عوامل محیطی بر استقراهای نوسنگی و مس و سنگ، آن ها با توجه به عواملی چون ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب، جهت شیب، فاصله از رودخانه، فاصله از مسیرهای ارتباطی، ساختار زمین و گسل های موجود در منطقه با استفاده از روش های آماری (درصدگیری) ارزیابی شدند. برای یافتن ارتباط هر محوطه با هر عارضه طبیعی، آنها بر اساس نقشه پایه آن عارضه، به چندین طبقه تقسیم شده و میزان همبستگی محوطه ها با هر طبقه به دست آمد. در مجموع دو نوع الگوی استقرار شناسایی شده است؛ یکجانشین و کوچ نشین. نوع غالب استقرارهای این منطقه را محوطه های کوچ نشینی تشکیل می دهند.