بررسی عوامل مرتبط با مصرف میوه و سبزیجات در دانش آموزان دبیرستانی شهر اصفهان با استفاده از تئوری رفتار برنامه ریزی شده در سال تحصیلی 1392-1391

امروزه در میان نوجوانان، سبک زندگی کم تحرک همراه با رژیم غذایی حاوی مقادیر کم میوه و سبزیجات و میزان بالای کربوهیدرات پیچیده و چربی به طور چشمگیری افزایش یافته است. این رفتارهای ناسالم با چاقی، دیابت نوع دو، فشار خون بالا و بیماری های قلبی عروقی در ارتباط می باشد. هدف از این مطالعه تعیین عوامل مرتبط با مصرف میوه و سبزی در میان دانش آموزان دبیرستانی با استفاده از تئوری رفتار برنامه ریزی شده (TPB) جهت شناخت متغیرهای موثری که در مداخلات مورد توجه قرار می گیرد، می باشد.
در یک مطالعه توصیفی – تحلیلی در سال تحصیلی 1392-1391 با استفاده روش نمونه گیری چندمرحله ای، 648 دانش آموز دبیرستانی که پرسشنامه مبتنی بر سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده شامل: نگرش، هنجارهای انتزاعی، کنترل رفتاری درک شده، قصد و مصرف میوه و سبزیجات را تکمیل نمودند، انتخاب شدند. آنالیز آماری داده ها با استفاده از آزمون های توصیفی، همبستگی اسپیرمن، من ویتنی، کروسکال والیس و رگرسیون خطی انجام شد.
میانگین سنی آزمودنی ها 63/15 با انحراف معیار 02/1 بود. نتایج مطالعه نشان داد میانگین مصرف روزانه میوه ها و سبزیجات در جنس دختر به ترتیب 75/1 و36/1 و در پسران 46/1 و24/1 در روز بود. اجزای تئوری با هم دیگر به خوبی قصد مصرف میوه و سبزیجات را در دانش آموزان پیش بینی می کردند که میزان R2 حدود43% به دست آمد. کنترل رفتاری درک شده و سپس نگرش و هنجارهای انتزاعی مهم ترین متغیرهای پیش گویی کننده قصد بودند.
یافته های این مطالعه نشان می دهد که ارتقا کنترل رفتاری درک شده دانش آموزان برای افزایش مصرف میوه و سبزیجات باید به عنوان اولویت های برنامه های ارتقا دهنده سلامت در میان دانش آموزان در نظر گرفته شود. همچنین نتایج حاکی از آن می باشد که تئوری رفتار برنامه ریزی شده می تواند به عنوان یک چهارچوب مناسب جهت افزایش رفتارهای تغذیه ای سالم از جمله مصرف میوه و سبزیجات برای نوجوانان به کار رود.