انسجام اجتماعی؛ منشا توسعه اقتصادی

اهمیت نهادها در نیل به توسعه پایدار مورد تصدیق روزافزون اقتصاددانان قرار گرفته است به گونه ای که امروزه دیگر برای سیاست گذاران این سوال مطرح نیست که آیا نهادها اهمیت دارند یا نه. اکنون این سوال حائز اهمیت است که کدام نهادها مهم هستند، و چگونه می توان آن ها را ایجاد، تغییر، تقویت و یا تعدیل کرد. از این رو، هدف از این مقاله بررسی زیرساخت ها و ترتیبات اجتماعی لازم جهت تحول و اصلاحات نهادی است و در این راستا انسجام اجتماعی به عنوان شرط لازم برای دست یابی به توسعه اقتصادی مطرح می شود. انسجام اجتماعی به وضعیتی اطلاق می شود که در آن، اجزای تشکیل دهنده جامعه، به گونه ای به یک دیگر وصل می شوند که یک کل معنادار و موثر را بوجود می آورند. به عبارت دیگر، انسجام اجتماعی نوعی از ترتیبات اجتماعی است که تضمین می کند افراد، گروه ها و طبقات مختلف اجتماعی، به اشتراک ذهنی (مدل ذهنی مشترک) برسند، به قوانین و قواعد آن تن دهند، از امکانات آن استفاده کنند و در مقابل توانایی های خویش را بر اساس هوش ها و توانمندی های چندگانه بازشناسی و پرورش داده و در جامعه مشارکت فراگیر و موثر داشته باشند، که به نوبه خود توسعه ظرفیت ها و توانایی های جامعه را به بار می آورد. در چنین فضایی زمینه های مساعد برای پذیرش اندیشه های نو و بکارگیری و آزمون آن ها، پذیرش تفکر علمی، توجه بیشتر به برنامه ریزی و سیاست گذاری حول محور بهره وری و کارایی فراهم می شود. تمام معیارهای مذکور همراهی مثبت با رشد و توسعه اقتصادی دارند.