نگاهی گذرا به چالش های موجود در آموزش دانشگاهی پرستاری ایران

شکل گیری مفهوم پرستاری علمی ساخته و پرداخته نظام آموزشی است. با این حال آموزش پرستاری ایران تا به امروز با فراز و فرودهای بسیاری مواجه بوده است؛ امروزه با گذر پرستاری از رشته ای به عنوان فن، به پارادایم پرستاری به عنوان علم و هنر، آموزش پرستاری در ایران نیز شکل دانشگاهی به خود گرفته است اما کیفیت پرستاری و نحوه انتقال دانش به بالین پرستاری با چالش های بسیار جدی رو به رو شده است. در این مطالعه به کنکاش چالش های موجود در حیطه اساتید، دانشجویان، برنامه دروس و محیط آموزش پرستاری می پردازیم. مقاله حاضر نوعی مقاله مروری است که با جست و جوی منابع کتابخانه ای و مقالات منتشر شده در سال های 1990 تا 2013 میلادی در ارتباط با آموزش دانشگاهی پرستاری ایران انجام شد. موتورهای جستجوگر استفاده شده در این مطالعه شامل: Elsevier، Wiley، PubMed، Iran Medex، SID و Medlib بود. در مجموع 60 مقاله مختلف در این زمینه استخراج شد و سپس بنا به تناسب مقالات یافته شده با چالش های آموزش دانشگاهی پرستاری، از 19 مقاله در این مطالعه استفاده شد. مهمترین چالش های آموزش پرستاری بدین شرح بود: مفاهیم پایه و اساسی پرستاری در برنامه دوره کارشناسی پرستاران وجود ندارد و پارادایم بیومدیکال غالب در برنامه دروس، دانشجو را به طرف دستیار پزشک شدن سوق می دهد. نگرش حرفه ای مدرسان پرستاری ایران با وضعیت ایده آل فاصله بسیاری دارد و تصویر دانشگاهی که توسط اساتید پرستاری ارائه می شود با تصویر بالینی پرستار همسان نیست. دانشجویان پرستاری نیز نگرش مناسبی به حرفه خود ندارند به طوری که پرستاری را یک شغل می دانند، نه یک حرفه مشخص و در حال تکامل. محیط دانشگاهی هم به نوبه خود نه تنها توسعه دهنده تفکر انتقادی نیست بلکه در مواردی به عنوان عامل سرکوب کننده نیز مطرح می شود. پی آیند برنامه های آموزشی ناکارآمد در ایران مواردی مانند: نقصان دانش کاربردی در مواجهه با موارد واقعی بیماران در بالین و ابهام دانشجویان در مورد آموزش دانشگاهی؛ ناهماهنگی کادر آموزشی و درمان و عدم مشاهده چهره واقعی پرستاری توسط مددجو و جامعه است. موارد پیشگفت لزوم سرمایه گذاری بیش تر بر رفع این چالش ها و تغییر در آموزش دانشگاهی پرستاری از مناظر مختلف را نشان می دهد.