مطالعه مورفومتریک و فیلوژنتیک سویه های جنس Anabaena در اکوسیستم های خشکی ایران

مزارع برنج از جمله اکوسیستم های خشکی هستند که از شرایط محیطی مناسبی برای رشد و انتشار سیانوباکتری ها برخوردارند. جنس Anabaena Bory ex Bornet et Flahault از جمله مهمترین جلبک های سبز-آبی رشته ای دارای هتروسیست در این اکوسیستم های خشکی به شمار می آید. در مطالعه حاضر، ایزوله های مختلف از این جنس، از خاک مزارع برنج 7 استان دارای کشت برنج واقع در مناطق شمالی، جنوبی، شرقی، غربی و مرکزی کشور، از اردیبهشت ماه 1387 تا خرداد ماه 1389، جمع آوری و مطالعه شدند. شناسایی این تاکسون ها با استفاده از روش های مورفومتریک و فیلوژنتیک انجام شد. در مجموع 21 صفت مورفولوژیک و روش های تاکزونومی عددی به منظور طبقه بندی 34 جمعیت از 13 ریخت گونه از این جنس مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین روابط فیلوژنتیک تاکسون های خالص سازی شده از طریق رسم درختچه فیلوژنتیک rRNA S16 و با استفاده از الگوریتم neighbor-joining مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه خوشه ایو تجزیه به مولفه های اصلی با استفاده از نرم افزار SPSS نشانگر گروه بندی مناسب جمعیت های متعلق به هر گونه و تفکیک آنها از دیگر گونه ها، تنها بر مبنای صفات ریختی ارزیابی شده بود. متغییرترین صفات ریختی ارائه شده در این بررسی عبارت بودند از: شکل کلنی؛ ساختار رشته؛ آپوهتروسیتیک یا پاراهتروسیتیک بودن رشته؛ جایگاه، شکل و تعداد اکاینت در رشته و نیز حضور یا عدم حضور غلاف ژلاتینی. نتایج حاصل از آنالیز فیلوژنتیک نیز حاکی از عدم کارایی آنالیزهای مبتنی بر سکانس های ژنی rRNA S16 در جداسازی تاکسون های متعلق به جنس های نزدیک به یکدیگر نظیر Anabaena، Wollea و Trichormus و نیز نشانگر قرابت ژنتیکی بسیار بالای این تاکسونها بود.