اجرای برنامه ی اصلاحات ارضی در شهرستان بیرجند (دهه ی 1340 ش.)

در آغاز دهه ی 1340 ش. برنامه ی اصلاحات ارضی در ایران اجرا شد، نظام زمین داری را دگرگون ساخت و روابط ارباب رعیتی تحت الشعاع آن قرار گرفت. اجرای این برنامه، روستاییان را صاحب زمین نمود و آنان را از زیر سلطه ی ارباب درآورد و روستاییان را مالک زمین هایی نمود، که روی آن کار می کردند. دولت ایران در دوره ی پهلوی دوم (محمدرضا شاه) تحت فشار آمریکا و جان. اف. کندی رئیس جمهور آن به منظور مقابله با نفوذ کمونیسم در ایران به یک سلسله اصلاحات اجتماعی به خصوص اصلاحات ارضی در کشور دست زد. اصلاحات ارضی اصل اول انقلاب سفید محمدرضا شاه پهلوی بود، که در سال 1340 ش. به اجرا درآمد. هدف دولت پهلوی از انجام برنامه ی اصلاحات ارضی، ایجاد یک پایگاه اجتماعی برای خود در میان روستاییان بود. اصلاحات ارضی در ایران در سه مرحله اجرا شد و از زمان اجرایی شدن، پیامدهای متعدد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی به دنبال داشت. از همان آغاز اجرای برنامه ی اصلاحات ارضی، این برنامه در شهرستان بیرجند نیز اجرا شد. اجرای برنامه ی اصلاحات ارضی در بیرجند نیز سه مرحله داشت، که هر سه مرحله ی آن به طور کاملا محدود و پراکنده در این شهرستان انجام شد. نگارنده در این مقاله به دنبال بررسی روند اجرای اصلاحات ارضی در شهرستان بیرجند است. با اجرا شدن مراحل اصلاحات ارضی در این استان، بیرجند نیز تحت الشعاع آن قرار گرفت و این برنامه در آن جا نیز به اجرا درآمد.