بررسی میزان خودناسازگاری و سیستم گرده افشانی در ژنوتیپ های علف باغ (Dactylis glomerata) در شرایط عادی و تنش خشکی

آگاهی از سیستم گرده افشانی و میزان خودناسازگاری گونه های گیاهی اولین گام در اتخاذ روش اصلاحی مناسب است. این مطالعه به منظور بررسی میزان خودناسازگاری و تاثیر خودگشنی در دو محیط رطوبتی (عدم تنش و تنش خشکی) روی 25 ژنوتیپ علف باغ (Dactylis glomerata) طراحی و در قالب بلوک کامل تصادفی انجام شد. بدین منظور نیمی از خوشه های هر ژنوتیپ برای انجام خودگشنی اجباری پاکت شدند و به نیم دیگر اجازه آزادگرده افشانی داده شد. نتایج نشان داد که میانگین تعداد دانه در خوشه تحت شرایط عدم تنش برای دگرگشنی 3/31 و برای حالت خودگشنی 2/4 عدد (معادل 4/13 درصد) بود. در شرایط تنش خشکی، این مقادیر به ترتیب 21/16 و 2 عدد (معادل 3/12 درصد) بود که حکایت از اثر شرایط محیطی (تنش رطوبتی) بر تولید بذر در هر دو حالت خودگشنی و دگرگشنی داشت. همین روند برای وزن دانه در خوشه نیز مشاهده گردید. البته برای صفت وزن دانه در خوشه تنوع و پراگندگی بین ژنوتیپ ها در شرایط عدم تنش نسبت به شرایط تنش خشکی بیشتر بود. تنوع بالایی بین ژنوتیپ ها از نظر شاخص خودسازگاری مشاهده گردید، به طوری که ژنوتیپ های دارای بیشترین و کمترین خودسازگاری مشخص گردیدند. نتایج همچنین نشان داد که تولید لاین های خویش آمیخته S1 در این گیاه به منظور طراحی برنامه های اصلاحی آینده امکان پذیر است.