اثر تیمار کوتاه مدت و مداوم اتانول و اسید جیبرلیک بر ماندگاری و کیفیت گل بریده آلسترومریا (Alstroemeria hybrida c.v. Fuij)

گل شاخه بریده آلسترومریا (Alstroemeriaceae) به دلیل داشتن تنوع رنگ، گل های زیبا و عملکرد بالا در ایران بسیار مورد توجه است. مشکل اصلی آلسترومریا زرد شدن زودهنگام برگ ها گاهی پیش از پیری گل ها است. این مشکل در آلسترومریا را ابتدا هالوی و مایاک [10] مطرح کرد. گل شاخه بریده با برگ های زرد ارزش اقتصادی چندانی ندارد. این مشکل یک مرگ سلولی برنامه ریزی شده ژنتیکی و پیچیده است که با کاهش در غلظت ماکرومولکول ها (پروتئین، اسیدهای ریبونوکلئیک، لیپیدهای غشا و تخریب کلروپلاست) همراه است [27].
زرد شدن زودهنگام برگ ها با نداشتن تعادل هورمون ها پس از برداشت در ارتباط است و کاربرد هورمون ها باعث تاخیر زوال کلروفیل و تاخیر پیری گل ها در بعضی شاخه بریده ها می شود [25]. زرد شدن زود هنگام برگ های آلسترومریا نیز با کاهش سطح داخلی جیبرلین فعال زیستی در برگ ها همراه است و کاربرد اسید جیبرلیک با حفظ کلروفیل و کاروتنوئیدها، از زرد شدن برگ ها جلوگیری می کند [4]، به طوری که غلظت4-10 5-10 مولار اسید جیبرلیک در آلسترومریا، بسیار موثرتر از سیتوکینین ها در جلوگیری از زرد شدن برگ ها است [25] و اکسین ها و پلی آمین ها اثری نداشته است [15]، هرچند مکانیسم کاربرد اسید جیبرلیک در تاخیر پیری برگ شاخته نشده است [25، 13].
عوامل پس از برداشت که زردی برگ ها را افزایش می دهند شامل شرایط نامناسب انبار، فقدان سیتوکینین داخلی، وجود اتیلن، تاریکی، تجمع اسید آبسزیک، سن برگ و آسیب های مکانیکی هستند [9] و کاربرد جیبرلین با کاهش فعالیت پروتئازها، از تجزیه پروتئین ها جلوگیری می کند. همچنین، با جلوگیری از افزایش pH سلولی، حفظ سیالیت غشای سلول و جلوگیری از نشت یون ها موجب تاخیر پیری می شود و همچنین، با حفظ کلروفیل، باعث جلوگیری از زرد شدن برگ ها می شود [12، 5].
آلسترومریا مقدار بسیار کمی اتیلن تولید می کند، اما حساس به اتیلن خارجی است [3] و غلظت های کم این گاز باعث ریزش برگ ها و گلبرگ ها، تغییر شکل گل ها، پیری گل ها و زرد شدن برگ ها می شود [22]. اتانول در افزایش ماندگاری گل های میخک با جلوگیری از سنتز اتیلن [28، 20] و همچنین، عمل اتیلن [28] موثر بوده است. پون و همکاران [20] دریافتند که اتانول 4 درصد، عمر پس از برداشت گل های میخک بریده را افزایش داد.
ساکارز قند معمول مورد مصرف در محلول های محافظ گل است، در آلسترومریا کربوهیدرات ها علاوه بر تنفس برای نمو تخمدان و نمو شاخه های گل دهنده جانبی به کار می روند. هدف از این پژوهش، بررسی اثر 2 روش کاربرد اتانول و اسید جیبرلیک در افزایش عمر پس از برداشت و حفظ صفات کیفی (خصوصا حفظ کلروفیل برگ ها) در گل بریده آلسترومریا است.