اثر زهر خام ماهی فریاله خال سیاه خلیج فارس (Pseudosynanceia melanostigma) بر روی عوامل هماتولوژیک و سطح سرمی آنزیم های موش صحرایی

یکی از ماهیان زهرآگین خلیج فارس نوعی سنگ ماهی به نام فریاله خال سیاه (Pseudosynanceia melanostigma) است که شناخت بسیار کمی از آن وجود دارد. این ماهی در بسترهای گلی مناطق کم عمق زیست می نماید و بر روی بدن سنگ مانند خود دارای خارهایی مجهز به غده های زهرآگین است. مسمومیت بیشتر در اثر تماس ناخواسته افراد با آن رخ داده و زهر پروتئینی این ماهی با خار به داخل پوست تزریق می گردد. در اثر ورود زهر به بدن علایم و نشانه های گوناگونی بروز می نمایند که شدت آن ها به میزان زهر وارد شده به بدن بستگی دارد. هدف از این بررسی شناخت پاره ای از اثرات فارماکولوژیک زهر خام این ماهی جهت پژوهش های آتی می باشد.
تعداد 18 سر موش صحرایی در سه گروه کنترل و نیز دوم و سوم با تزریق وریدی زهر خام فریاله ماهی به ترتیب به میزان یک دوم و یک سوم متوسط دوز کشنده قرار داده شدند و سطح سرمی آنزیم های کراتین فسفوکیناز، لاکتات دهیدروژناز، گلوتامات- اگزالواستات ترانس آمیناز، گاماگلوتامیل ترانس پپتیداز، فسفاتاز قلیایی و آمیلاز، الکترولیت های سرم شامل سدیم، پتاسیم و کلسیم و نیز شمارش کامل سلول های خونی اندازه گیری شدند.
سطح سرمی آنزیم های مورد بررسی و نیز سطح پتاسیم، کلسیم و شمارش گلبول های سفید خون در گروهی از موش های صحرایی که مورد تزریق زهر خام فریاله ماهی قرار گرفته بودند در مقایسه با گروه کنترل افزایش چشمگیری یافته ولی (001/0>P) سطح هموگلوبین و شمارش گلبول های قرمز خون و نیز سطح سدیم سرمی کاهش معنی داری را نشان دادند (001/0>P).
افزایش سطح سرمی آنزیم های کبدی- ماهیچه ای و نیز کاهش سطح هموگلوبین خون می تواند نشانگر وجود احتمالی رابدومیولیز و همولیز و هپاتوتوکسیسیتی سم فریاله ماهی باشند که بررسی های پاتولوژیک و بافتی برای بررسی آسیب های حاصله در این سیستم ها پیشنهاد می شود.