تحولات حق استماع در حقوق اداری انگلستان و ایران

امروزه حق استماع، به یکی از اجزای اداره خوب و عدالت رویه ای تبدیل شده است.استماع در حیطه ی حقوق اداری،وابسته به زمینه ای است که در آن اعمال می شود. در حقوق اداری انگلستان تمایز میان تصمیمات قضایی و تصمیمات اداری، لزوم ترافعی بودن تصمیمات و تفکیک میان حق ها و امتیازات، محدودیت هایی را بر استماع موجب شد. این محدودیت ها دردهه ی هفتاد میلادی برطرف می شود، اما به طور کامل کنار نهاده نمی شوند. برای جبران این نقص حقوق اداری انگلستان، در کنار شناسایی قاعده ی الزام به رفتار منصفانه که به نوبه ی خود موجب توسعه ی بیشتر استماع می شود، مفهوم انتظارت مشروع را به حق ها و امتیازات افزوده است. در کنار این تحولات، رویکرد توسعه گرایانه ی دادگاه اروپایی حقوق بشر، نسبت به استماع بر حقوق اداری انگلستان تاثیر نهاده است. در حقوق اداری ایران، شناسایی و اعمال این حق از کاستی رنج می برد. با این حال دیوان عدالت اداری در مورد اعمال آن دردادرسی اداری رویکردی توسعه گرایانه داشته است، اما در تصمیمات اداری خلا قانونی و قضایی نمایان است.