احمد بن عمر العذری (393 - 478ق): نخستین جغرافی دان عجایب نگار اندلسی

اهتمام احمد بن عمر بن انس العذری- معروف به ابن دلایی محدث و مورخ اهل اندلس- در جغرافیا نگاری در شرح حال های باقی مانده درباره او نادیده گرفته شده است، در حالی که ترصیع الاخبار و تنویع الآثار به عنوان تنها اثر بر جای مانده از عذری نشان از آن دارد که وی علاوه بر آگاهی از علوم زمانه خویش- حدیث و تاریخ- به جغرافیانگاری نیز پرداخته و در این اثر جغرافیا را بر تاریخ مقدم داشته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی و تقسیم بندی اطلاعات جغرافیایی موجود در این کتاب پرداخته و در صدد است تا با تبیین جغرافیانگاری عذری، به واکاوی این بخش از حیات علمی عذری که مورد غفلت واقع شده است، بپردازد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که عذری فقط به نقل اطلاعات پیشینیان اکتفا نکرده است، بلکه به جغرافیای وصفی و ابزارهای آن و نیز انواع جغرافیانگاری به ویژه عجایب نگاری احاطه داشته است.