مطالعه تطبیقی اشعار جامی بر تصویر گری نگاره «نجات یوسف از چاه» در هفت اورنگ

نسخه مهم هفت اورنگ سلطان ابراهیم میرزا از نمونه های بی بدیل هنر نگارگری است که توسط هنرمندان مکتب مشهد مصور شده است. داستان نجات حضرت یوسف (ع) از چاه، یکی از موضوعات مثنوی هفت اورنگ است که توسط نگارگران آن زمان به تصویر کشیده شده است.
در این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی به تطبیق و مقایسه اشعار جامی در مثنوی «یوسف و زلیخا»ی هفت اورنگ با نگاره «نجات حضرت یوسف از چاه» منسوب به مظفر علی، پرداخته شده است. این تحقیق در صدد پاسخ به این پرسش ها است: الف. آیا ادبیات و شیوه بیان ادبی جامی در هفت اورنگ بر تصویر سازی نگاره نجات حضرت یوسف از چاه تاثیر گذار بوده است؟ ب. تطابق تصاویر مصور شده با متن اشعار بر اساس معیار کمی به چه میزان است؟ به این منظور نگاره «نجات یوسف از چاه» منسوب به مظفر علی، به عنوان یکی از نمونه های این نسخه انتخاب شد. یافته های این تحقیق حاکی از آن است که نگاره های ذکر شده با اشعار جامی 22 درصد تطابق دارد و به میزان 78 درصد عدم تطابق اشعار با نگاره های یاد شده وجود دارد که نشان دهنده آزادی عمل نگارگران در تصویر گری داستان ذکر شده، عدم سر سپردگی آنان به شعر، استفاده از قوه تخیل خود و بهره گرفتن از محیط پیرامون و آنچه دیده اند، در خلق این آثار است.