چالش فن آوری در فرش دست باف

فرش دست باف یک محصول مهم تولیدی ایران است که عمدتا با هدف صادرات تولید می شود و به دلیل جنبه های فوق العاده قوی هنری، علاقمندان زیادی در سطح جهان به خصوص در کشورهای غربی دارد. مولفه های هنری با آمیخته ای از فرهنگ، آداب، رسوم، مذهب و معماری ایرانی-اسلامی همراه با تنوع بالا در طرح ها و نقوش و رنگ ها، فرش دست باف ایرانی را از یک کفپوش ساده و تجاری کاملا متمایز کرده و نام و نشان تجاری باارزشی در اذهان حک کرده است. این محصول همانند سایر تولیدات در بستر زمان و برای پاسخگویی به نیاز تولیدکنندگان از فن آوری بهره می برد. اگرچه ضریب نفوذ فن آوری در فرش با کندی قابل محسوسی رشد می کند. موضوع این نوشتار پیرامون استفاده از فن آوری در مرحله بافت از زنجیره تامین است که با اختلاف نظر زیاد همراه بوده است. در سایر حلقه های زنجیره تامین از جمله ریسندگی، چله کشی، رنگرزی، طراحی و نقاشی، پرداخت، تبلیغات، بازاریابی، فروش و صادرات با حساسیت های متفاوتی از فن آوری استفاده می شود. در این مقاله سعی می شود با موشکافی ابعاد موضوع و با استفاده از نظرات خبرگان به ویژه دست اندرکاران تشکل های تولیدی و صادراتی و دانشگاهی داخلی و خارجی (اتحادیه واردکنندگان فرش دست باف ایرانی در اروپا) و معاونت فن آوری ریاست جمهوری با انجام جلسات متعدد در وزارت بازرگانی سابق و مرکز ملی فرش، اثر استفاده از دستگاه های مکانیکی بافت به جای بافندگان مورد بررسی قرار گیرد. بدیهی است به دلیل تفاوت دیدگاه ها در این ارتباط، نگارنده با استفاده از مباحث مطرح شده در نهایت خود به جمع بندی می پردازد.