اثر مقادیر مختلف نیکل بر برخی پارامترهای فیزیولوژیکی و سنتز ترکیب های ثانویه در گیاه بنگ دانه (Hyoscyamus niger L.)

یکی از روش های افزایش ترکیب های ثانویه در گیاهان استفاده از محرک های غیرزیستی است. در این بررسی اثر فلز سنگین نیکل به عنوان یک محرک غیرزیستی بر برخی پارامترهای فیزیولوژیکی گیاه بنگ دانه (Hyoscyamus niger L.) مورد مطالعه قرار گرفت تا امکان استفاده از غلظت های غیرتنشی آن در مطالعات بعدی برای افزایش ترکیب های ثانویه مورد آزمایش قرار گیرد. این پژوهش در آزمایشگاه تحقیقاتی گروه زیست شناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان در قالب یک طرح کاملا تصادفی با سه تیمار و 3 تکرار انجام شد. در این بررسی بذرهای گیاه بنگ دانه در ژرمیناتور و با اعمال تیمار ژیبرلین جوانه زدند و بعد به گلدان های حاوی پیت ماس و شن منتقل شدند. پس از 40 روز رشد، گیاهان تحت تاثیر غلظت های 50 و 100 میکرومولار نیکل در شرایط آبکشت قرار گرفتند (مقادیر نیکل به محلول غذایی اضافه گردید). در این بررسی رنگیزه های فتوسنتزی تحت تاثیر نیکل کاهش معنی داری را نشان دادند. اما مقدار پراکسید هیدروژن، پراکسیداسیون لیپید و فعالیت آنزیم های کاتالاز، گایاکول پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز افزایش یافت. بررسی های انجام شده بر روی ماکرومولکول های اصلی گیاه مانند پروتئین ها، لیپیدهای غشایی و کلروفیل نشان داد که اثر غلظت های 50 و 100 میکرومولار نیکل در ایجاد تنش بر این مولکول ها تقریبا مشابه است، اما فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز و سنتز ترکیب های پلی فنلی از پاسخ های بعدی گیاه هستند که در غلظت 100 میکرومولار نیکل مشاهده می شوند. بنابراین به نظر می رسد که غلظت های بالاتر نیکل (100 میکرومولار) برای افزایش ترکیب های ثانویه در این گیاه موثرتر بوده است.