معرفی و نقد و بررسی تذکرهء (صبح گلشن)

تذکره نویسی در ایران از دیرباز رایج و مورر توجه بوده است. زیرا ایرانیان پیوندی دیرینه با شعر، یعنی کلام زیبای ظریف همراه با وزن و آهنگ داشته اند از این روی از سدهء پنجم هجر ی که شر فارسی شکوفا و بالنده گشت همواره مر دم ایران سخن پختهءگویندگان را برای استفاده دیوان یا برای شادی دل خویش جمع نموده و همراه با نام گوینده وسراینده در دفتر وکتاب ثبت و ضبط نموده اند.
گویند نخستین مجموعهء شعر وشرح حال شعراکه اصطلاحا در ادب فارسی تذکر خوانده می شود از ابوطاهر خاتونی موفق الدوله است. وی از رجال دربار سلاجقه، در نیمهء دوم قر ن پنجم و نیمهء اول قرن ششم هجری بوده و کتاب او (مناقب الشعراء) نام داشته است. تذکره (صبح گلشن) اثر سید محترم علی حسن خان پهوپال متخلص به (سلیم) نوشته شده به سال 1294 هبری قمری است. این تذکره شامل شعرای قدیم و همچنین معاصر نویسنده است. وی سبب تالیف این کتاب را چنین مذکور داشته است که: پس از آنکه پدرش سید محمد صدیق حسن خان تذکره (شمع انجمن) را تالیف کرد گروهی که نامشان در آن تذکره نیامده بود دلتنگ شده بودند. از این روی به تالیف (صبح گلشن). همت گماشت. این کتاب در سال 1295 هجر ی در پهلوپال هند به طبع سنگی و با قطع وزیری وکاغذکاهی و خط نستعلیق چاپ و منتشر شده است. از این رو ما بر آن شدیم تا بخشهایی از این تذکره راکه موجود بود بازخوانی و بازنویسی کنیم و در دسترس خوانندگان علاقه مند قرار دهیم.