مروری بر روش های تعیین ظرفیت آنتی اکسیدانی (اساس واکنش، روش کار، نقاط قوت و ضعف)

نقش و اثرات سودمند آنتی اکسیدان ها در مقابل بسیاری از بیماری های انسانی و فساد مواد غذایی که ناشی از فساد اکسایشی می باشد در سال های اخیر توجهات زیادی را به خود جلب کرده است در این بین آنتی اکسیدان هایی که مهار کننده رادیکال آزاد می باشند نسبت به سایر آنتی اکسیدان ها اهمیت بیشتری داشته که بررسی ظرفیت مهارکنندگی آنها موضوع بسیاری از تحقیقات و بحث های علمی می باشد. روش های زیادی در شرایط متفاوت ابداع شده است که برای بررسی ظرفیت مهار کنندگی نمونه ها مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله تعدادی از روش های موجود آزمایشگاهی از نقطه نظر اساس کار، روش آزمون و نقاط ضعف و قوت آن به دقت مرور خواهد شد.
در این مقاله روش های مختلفی مانند روش های احیاء رادیکال آزاد (DPPH)، آنتی اکسیدان احیاکننده آهن (FRAP)، ظرفیت آنتی اکسیدانی معادل ترلکس (TRAC)، ظرفیت جذب رادیکال اکسیژن (ORAC)، پارامتر مجموع به دام انداختن رادیکال آزاد توسط آنتی اکسیدان(TRAP)به منظور مقایسه ظرفیت مهار رادیکال آزاد نمونه ها بررسی می شود تا بتوان به اصول فنی و کاربرد هر یک پی برد.
روش های شیمیایی که در تعیین ظرفیت آنتی اکسیدانی نمونه ها استفاده می شوند با وجود تمام معایبی که دارند می توانند مفید واقع شوند زیرا ساده و ارزان قیمت بوده و نتایج را به صورت ضرایبی مانند ترلکس معرفی می کنند که امکان مقایسه نتایج را فراهم می نماید اما به هر حال نتایج بدست آمده از این روش های شیمیایی را نمی توان با نحوه عملکرد آنها در بدن قیاس نمود.زیرا بعضی از این روش ها در شرایطی غیر مشابه شرایط فیزیولوژیکی مثلا از لحاظ pH فعالیت می کنند. به منظور رسیدن به نتایج دقیق تر این روش ها باید با روش سلولی همراه شود که البته این دسته از مطالعات وقت گیر و زمان بر می باشد.
درحال حاضر به رغم تنوع در روش های بررسی ظرفیت آنتی اکسیدانی، خلا بزرگی در استاندارد سازی اندازه گیری ظرفیت آنتی اکسیدانی احساس می شود. به این ترتیب در میان محققین اجماع نظری وجود دارد که استفاده از مخلوط چند روش می تواند برای ارزیابی ظرفیت آنتی اکسیدانی در شرایط آزمایشگاهی مفید باشد.